Toàn cảnh thương vụ Toyota mua lại công ty con

Theo Reuters ngày 4/6, trong một tuyên bố chung, hãng xe Toyota Motor sẽ mua lại toàn bộ cổ phần của hãng sản xuất xe nâng Toyota Industries trong thương vụ trị giá 33 tỷ USD. Đây là một bước đi quan trọng trong việc tháo gỡ mô hình sở hữu chéo, dự kiến sẽ củng cố thêm tầm ảnh hưởng của gia tộc sáng lập Toyoda trong tập đoàn.

Theo các công ty, việc đưa Toyota Industries trở thành công ty trách nhiệm hữu hạn sẽ giúp doanh nghiệp này có thể định hướng phát triển dài hạn hơn. Các tập đoàn lớn của Nhật Bản ngày càng chịu áp lực phải tháo gỡ các khoản đầu tư chéo vào nhau như một phần trong chiến dịch của chính phủ nhằm cải thiện quản trị doanh nghiệp.

“Việc này sẽ đơn giản hóa một phần sở hữu chéo trong nội bộ tập đoàn. Chúng tôi cho rằng, việc Toyota Motor nắm giữ cổ phần của Toyota Industries là hợp lý, nhằm tận dụng tiềm năng công nghệ hậu cần tự động trong tương lai”, Vincent Sun, nhà phân tích cấp cao tại tổ chức tài chính Morningstar nhận định.

Toyota mới công bố thương vụ mua lại công ty con. Ảnh: Trần Đình

Tổng chi phí mua lại của Tập đoàn Toyota sẽ vào khoảng 4,7 nghìn tỷ yên (tương đương 33 tỷ USD). Phần lớn số tiền đến từ đợt chào mua công khai trị giá 26 tỷ USD, trong đó Toyota đề nghị mua cổ phiếu Toyota Industries với giá 16.300 yên mỗi cổ phiếu, thấp hơn đáng kể so với mức 18.400 yên chốt phiên ngày 3/6, thời điểm trước khi công bố thương vụ.

Các công ty cho biết sẽ thành lập một công ty mẹ mới để thực hiện thương vụ này. Công ty Bất động sản Toyota Fudosan thuộc tập đoàn sẽ đầu tư 180 tỷ yên, trong khi ông Akio Toyoda, Chủ tịch Toyota Motor sẽ góp 1 tỷ yên. Toyota Motor sẽ đầu tư 700 tỷ yên vào cổ phiếu ưu đãi không có quyền biểu quyết.

Toyota Motor cùng với các công ty trong tập đoàn như Aisin, Denso và Toyota Tsusho sẽ bán cổ phần của họ tại Toyota Industries và mua lại cổ phần của chính họ hiện đang do Toyota Industries nắm giữ.

Tập đoàn Toyota đang tập trung vào việc dịch chuyển con người, hàng hóa, thông tin và năng lượng trong quá trình chuyển mình thành một công ty năng động hơn. Do đó, Toyota Industries sẽ tập trung vào việc vận chuyển hàng hóa.

Dù thương vụ này đã được nhiều người dự đoán từ trước, mức giá thực tế có thể khiến nhiều người bất ngờ. Các báo cáo trước đó cho rằng, đợt chào mua công khai sẽ trị giá khoảng 42 tỷ USD, tương đương mức giá cao hơn 62% so với đề nghị hiện tại.

Toyota từng cho biết vào tháng 4/2025 rằng họ đang cân nhắc việc tham gia vào thương vụ mua lại Toyota Industries.

Tính đến tháng 9 năm ngoái, Toyota sở hữu khoảng 24% cổ phần của Toyota Industries, trong khi Toyota Industries nắm giữ khoảng 9% cổ phần của hãng xe lớn nhất thế giới này và hơn 5% cổ phần của Denso.