Thông qua Nghị quyết về phổ cập giáo dục mầm non trẻ em mẫu giáo từ 3 đến 5 tuổi

Chiều 26/6/2025, Quốc hội đã biểu quyết thông qua Nghị quyết về phổ cập giáo dục mầm non cho trẻ em từ 3 đến 5 tuổi với 436/439 đại biểu giam gia tán thành, đạt tỷ lệ 91,21%. Nghị quyết được đánh giá là bước tiến lớn trong chính sách giáo dục, đặc biệt với trẻ em ở vùng sâu, vùng xa và các khu công nghiệp.

Tại phiên họp trước khi biểu quyết, Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo Nguyễn Kim Sơn trình bày Báo cáo tiếp thu, giải trình, chỉnh lý dự thảo Nghị quyết, nhấn mạnh đây là chủ trương đúng đắn, kịp thời, thể hiện sự ưu việt của chế độ ta và phù hợp với định hướng phát triển bền vững của đất nước. Theo đó, Nghị quyết đặt mục tiêu đến năm 2030, 100% tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương đạt chuẩn phổ cập giáo dục mầm non cho trẻ em từ 3 đến 5 tuổi.

Chính phủ cũng làm rõ sự cần thiết ban hành Nghị quyết, trong đó nhấn mạnh mạng lưới cơ sở giáo dục mầm non đã phát triển rộng khắp, với hơn 5,1 triệu trẻ được chăm sóc tại 15.256 trường và 17.444 cơ sở mầm non độc lập, đạt tỷ lệ huy động trẻ mẫu giáo trên 93,6%. Tuy nhiên, vẫn còn gần 300.000 trẻ mẫu giáo chưa được đến lớp, chủ yếu ở vùng khó khăn.

Tập trung cho giáo viên, trường lớp 

Về cơ chế, chính sách thực hiện phổ cập giáo dục mầm non (Điều 3), Chính phủ nhấn mạnh sẽ ban hành ngay Nghị định quy định chi tiết sau khi Nghị quyết được Quốc hội thông qua. Trước mắt, nhiều chính sách đã và đang được áp dụng:

Đầu tư cơ sở vật chất, trường lớp, thiết bị dạy học được lồng ghép vào các chương trình mục tiêu quốc gia: xây dựng nông thôn mới, giảm nghèo bền vững và phát triển vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi; Chương trình hỗ trợ phát triển giáo dục mầm non vùng khó khăn giai đoạn 2022 - 2030.

Về giáo viên, cả nước còn thiếu 21.427 biên chế giáo viên mầm non để đạt tỷ lệ theo quy định. Giai đoạn 2026 - 2030, Chính phủ cam kết bổ sung đủ số lượng này, đồng thời đẩy mạnh phát triển loại hình mầm non ngoài công lập, hiện đang gánh vác khoảng 25% nhu cầu.

Chính sách ưu đãi với giáo viên mầm non đã được triển khai đồng bộ qua các Nghị định số 76/2019/NĐ-CP, 77/2021/NĐ-CP, 105/2020/NĐ-CP và sắp tới là Nghị định hướng dẫn Luật Nhà giáo. Phụ cấp ưu đãi nghề cho giáo viên mầm non dự kiến tăng từ 35% lên 45-80%, tùy khu vực. Ngoài ra, chức danh chuyên môn, hỗ trợ giảng dạy, cán bộ phục vụ cũng sẽ được tính phụ cấp rõ ràng. Nhà giáo có thể nghỉ hưu sớm hơn 5 năm so với quy định mà không bị trừ tỷ lệ lương hưu.

Trẻ em mầm non được hỗ trợ từ nhiều chính sách hiện hành: chi phí học tập, học phí, bữa ăn trưa... Trong thời gian tới, mức hỗ trợ bữa ăn sẽ được điều chỉnh theo thực tiễn nhằm nâng cao chất lượng dinh dưỡng cho trẻ.

Đáng chú ý, Chính phủ xác định sẽ sửa đổi, bổ sung Nghị định số 69/2008/NĐ-CP và Nghị quyết số 35/NQ-CP nhằm tăng cường xã hội hóa giáo dục mầm non, tạo điều kiện thuận lợi nhất cho các tổ chức, cá nhân đầu tư vào lĩnh vực này, đặc biệt ở khu công nghiệp, khu đô thị đông dân.

Ưu tiên ngân sách và huy động xã hội

Tại Điều 4, Chính phủ chỉnh lý rõ cơ chế tài chính thực hiện chính sách phổ cập giáo dục mầm non. Theo đó, kinh phí sẽ do ngân sách nhà nước bảo đảm theo phân cấp. Trung ương sẽ hỗ trợ thêm cho những địa phương không tự cân đối được ngân sách.

Cụ thể, Điều 4 quy định ba nguồn chính: ngân sách nhà nước theo phân cấp; ngân sách trung ương hỗ trợ thêm; và các nguồn vốn hợp pháp khác. Việc này giúp tránh dồn gánh nặng lên địa phương trong khi vẫn đảm bảo tính chủ động.

Một số đại biểu Quốc hội đề nghị bổ sung khoản ngân sách ngoài mức tối thiểu 20% tổng chi Ngân sách nhà nước cho giáo dục. Tuy nhiên, do chưa có cơ sở pháp lý, Chính phủ đã làm việc với các Ủy ban Quốc hội, Bộ Tài chính, Bộ Tư pháp để chỉnh lý ngôn ngữ trong Nghị quyết theo hướng khả thi và đúng luật.

Để bảo đảm hiệu quả, Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội, các cơ quan của Quốc hội và HĐND các cấp sẽ giám sát việc thực hiện Nghị quyết theo đúng chức năng, quyền hạn. Chính phủ cũng yêu cầu Bộ Giáo dục và Đào tạo phối hợp xây dựng cơ sở dữ liệu quốc gia về trẻ em mẫu giáo từ 3 đến 5 tuổi, phục vụ đánh giá tiến độ phổ cập theo thời gian thực.

Nghị quyết về phổ cập giáo dục mầm non cho trẻ em từ 3 đến 5 tuổi là bước đi cụ thể hiện thực hóa Nghị quyết 42-NQ/TW của Trung ương, đồng thời thể hiện rõ cam kết của Nhà nước trong bảo đảm công bằng giáo dục và quyền được học tập cho mọi trẻ em Việt Nam.