Tin Khu Vực 
Mở đường cho lưới điện thông minh ứng dụng AI ở quy mô quốc gia
Theo truyền thông Hàn Quốc ngày 10/8, Bộ Công nghiệp Hàn Quốc vừa công bố việc thành lập một lực lượng đặc nhiệm nhằm phát triển lưới điện thế hệ mới tích hợp trí tuệ nhân tạo để tối ưu hóa hiệu quả cung cấp điện. Đây được xem là bước đi chiến lược trong bối cảnh nhu cầu năng lượng toàn cầu đang gia tăng nhanh chóng. Trong khi các mục tiêu giảm phát thải và chuyển dịch sang nguồn năng lượng tái tạo đặt ra nhiều thách thức cho hạ tầng hiện hữu.
Hàn Quốc thành lập lực lượng đặc nhiệm nhằm phát triển lưới điện thế hệ mới tích hợp trí tuệ nhân tạo. Ảnh minh họa
Lực lượng đặc nhiệm được thành lập sau lời kêu gọi của Tổng thống Lee Jae Myung về việc xây dựng một lưới điện thông minh kết nối toàn quốc, tối ưu hóa quá trình phát điện, lưu trữ và tiêu thụ. Thành phần tham gia gồm các bộ, ngành như Tài chính, Công nghiệp, Khoa học và Đất đai, cùng các đơn vị then chốt trong lĩnh vực điện lực như Tập đoàn Điện lực Hàn Quốc và Sở Giao dịch Điện lực Hàn Quốc.
Theo kế hoạch, lưới điện thế hệ mới sẽ ứng dụng công nghệ trí tuệ nhân tạo để quản lý và phân phối năng lượng tái tạo một cách hiệu quả, giảm bớt nhu cầu xây dựng quy mô lớn các công trình hạ tầng mới trong bối cảnh nhu cầu điện tăng mạnh nhờ sự phát triển công nghệ. Bộ Công nghiệp Hàn Quốc cho biết hệ thống này sẽ thúc đẩy sử dụng điện tiết kiệm hơn, đồng thời củng cố an ninh năng lượng quốc gia.
Thứ trưởng Bộ Công nghiệp Hàn Quốc, ông Lee Ho-hyeon, người đứng đầu lực lượng đặc nhiệm nhấn mạnh tầm quan trọng của việc xây dựng hệ thống này, coi điện năng là yếu tố quyết định sự sống còn của nền kinh tế.
Ông Lee Ho-hyeon khẳng định để có nguồn điện rẻ hơn, sạch hơn và ổn định hơn, cần triển khai một lưới điện thế hệ mới ứng dụng AI.
Chính phủ Hàn Quốc sẽ phát triển các lưới điện cục bộ quy mô nhỏ, mật độ cao, kết nối với nhau để tái thiết kế lưới điện quốc gia. Đồng thời thúc đẩy các mô hình kinh doanh mới như nhà máy điện ảo nhằm hỗ trợ tăng trưởng bền vững cho ngành năng lượng và thúc đẩy kinh tế vùng.
Việc ứng dụng AI trong quản lý và điều hành hệ thống điện không còn là khái niệm mới, song Hàn Quốc đang đặt ra tầm nhìn tích hợp ở quy mô quốc gia, với sự phối hợp đồng bộ giữa cơ quan quản lý và doanh nghiệp nhà nước. Trong bối cảnh năng lượng tái tạo có sản lượng biến động theo điều kiện tự nhiên, AI đóng vai trò then chốt trong việc dự báo, điều phối và tối ưu hóa nguồn cung, góp phần giảm lãng phí và tăng hiệu quả khai thác.
AI có khả năng xử lý khối lượng dữ liệu lớn từ nhiều nguồn, bao gồm thông tin thời tiết, trạng thái lưới điện, nhu cầu tiêu thụ và dữ liệu thị trường điện. Thông qua các thuật toán học máy, hệ thống có thể dự báo chính xác nhu cầu, đề xuất điều chỉnh sản xuất hoặc phân phối, đồng thời quản lý lưu trữ năng lượng trong các hệ thống pin và cơ sở dự trữ khác.
Mô hình các lưới điện cục bộ nhỏ, mật độ cao tạo điều kiện cho từng khu vực chủ động hơn về nguồn cung, giảm nguy cơ mất điện diện rộng và linh hoạt hơn trong việc tích hợp nhiều nguồn năng lượng tái tạo tại chỗ.
Bài học cho an ninh năng lượng và phát triển bền vững
Mô hình lưới điện thế hệ mới ứng dụng AI mà Hàn Quốc triển khai mang lại nhiều gợi ý quan trọng cho các quốc gia đang tìm kiếm giải pháp đảm bảo an ninh năng lượng. Đồng thời thúc đẩy chuyển đổi sang nguồn năng lượng sạch.
Trong bối cảnh toàn cầu, nhu cầu điện không ngừng gia tăng, áp lực giảm phát thải khí nhà kính và sự biến động khó lường của thị trường năng lượng đang khiến các chính phủ buộc phải tìm ra hướng tiếp cận mới, vừa hiệu quả về kinh tế vừa bền vững về môi trường.
Một trong những bài học nổi bật là tầm quan trọng của sự phối hợp liên ngành và đồng bộ chính sách. Việc Hàn Quốc thành lập lực lượng đặc nhiệm với sự tham gia của nhiều bộ, ngành và doanh nghiệp điện lực lớn cho thấy khi các bên liên quan cùng chia sẻ dữ liệu, thống nhất mục tiêu và điều phối nguồn lực, việc triển khai các dự án hạ tầng công nghệ cao sẽ trở nên nhanh chóng và hiệu quả hơn.
Đây là yếu tố mà không chỉ các nước phát triển, mà cả các nền kinh tế mới nổi cũng cần quan tâm nếu muốn áp dụng mô hình lưới điện thông minh.
Một yếu tố khác là khả năng tận dụng công nghệ để giảm áp lực đầu tư vào các dự án hạ tầng truyền thống quy mô lớn. Việc xây dựng các nhà máy điện hoặc đường dây truyền tải mới thường đòi hỏi vốn đầu tư khổng lồ và thời gian nhiều năm, trong khi nhu cầu điện lại tăng nhanh theo từng tháng, từng quý.
Lưới điện ứng dụng AI, kết hợp với các lưới điện cục bộ và hệ thống lưu trữ phân tán, giúp khai thác tối đa hạ tầng hiện có, tăng tính linh hoạt và khả năng thích ứng với sự biến động của nguồn cung và nhu cầu.
Ngoài ra, mô hình này còn mở ra cơ hội cho các mô hình kinh doanh mới, như nhà máy điện ảo, nơi nhiều nguồn điện phân tán có thể kết nối và vận hành như một đơn vị thống nhất trên thị trường điện. Điều này không chỉ giúp tối ưu hóa sản lượng điện tái tạo, mà còn tạo ra một thị trường điện năng động hơn, thúc đẩy cạnh tranh lành mạnh và khuyến khích đổi mới sáng tạo trong ngành năng lượng.
Đối với các quốc gia như Việt Nam, nơi nhu cầu điện đang tăng nhanh và quá trình chuyển dịch sang năng lượng tái tạo diễn ra mạnh mẽ, việc tham khảo những kinh nghiệm này có thể mang lại lợi ích lâu dài. Từ việc xây dựng cơ chế pháp lý cho lưới điện thông minh, đầu tư vào hạ tầng công nghệ số, đến việc đào tạo nhân lực chất lượng cao, tất cả đều là những bước cần thiết nếu muốn từng bước tiến tới một hệ thống năng lượng thông minh và bền vững.
Câu chuyện của Hàn Quốc cho thấy lưới điện thông minh ứng dụng AI không chỉ là giải pháp kỹ thuật, mà còn là chiến lược quốc gia gắn liền với phát triển kinh tế, bảo vệ môi trường và nâng cao khả năng chống chịu của hệ thống năng lượng trước những biến động toàn cầu.
Đây là hướng đi mà nhiều quốc gia có thể xem xét như một phần trong kế hoạch dài hạn nhằm đáp ứng đồng thời các mục tiêu kinh tế, xã hội và môi trường trong thế kỷ 21.
