Tin Khu Vực 
Sốt xuất huyết không còn theo chu kỳ
Theo thống kê của Bộ Y tế, năm 2024, cả nước ghi nhận 141.000 ca mắc sốt xuất huyết, số ca nặng gia tăng ở TP. Hồ Chí Minh, Đắk Lắk và các tỉnh Đồng bằng sông Cửu Long. Hà Nội cùng các tỉnh miền Bắc vốn ít bị ảnh hưởng, nay số ca mắc cũng cao hơn trước.
6 tháng đầu năm 2025, cả nước ghi nhận gần 23.000 ca mắc sốt xuất huyết, trong đó có 5 ca tử vong tại các tỉnh, thành phố: Bình Dương, Bình Thuận, TP. Hồ Chí Minh, Khánh Hòa, Ninh Thuận.
Nhiều trường hợp mắc sốt xuất huyết diễn tiến nặng. Ảnh: Mai Thanh
ThS.BS Võ Hải Sơn - Phó Cục trưởng Cục Phòng bệnh (Bộ Y tế) - cho biết, sốt xuất huyết vẫn là một trong những bệnh truyền nhiễm gây gánh nặng lớn tại Việt Nam. Bệnh diễn biến ngày càng khó lường, xảy ra trên diện rộng và tiềm ẩn nhiều biến chứng nguy hiểm, thậm chí dẫn đến tử vong nếu không được phát hiện, điều trị kịp thời.
"Những năm gần đây, dịch sốt xuất huyết tại Việt Nam diễn biến phức tạp, trải khắp 3 miền, trong đó miền Nam nhiều năm liền là tâm dịch cả nước", ông Sơn cho hay.
Trao đổi với phóng viên Báo Công Thương, PGS.TS Phạm Quang Thái - Phó Trưởng khoa Kiểm soát bệnh truyền nhiễm, Viện Vệ sinh Dịch tễ Trung ương - cho hay, trước năm 2017, dịch thường có những "khoảng lặng", tức sau một năm bùng phát là một năm lắng xuống. Tuy nhiên, khoảng 7-8 năm trở lại đây xu hướng này đã thay đổi.
Theo đó, năm 2017 ghi nhận đỉnh dịch với số ca mắc cao kỷ lục. Sau đó, dù có dấu hiệu giảm nhẹ trong năm 2018, số ca lại tăng mạnh từ nửa cuối 2019 và duy trì ở mức cao các năm 2020, 2022 và 2023.
"Trên bản đồ dịch tễ, Việt Nam hiện mang màu đỏ khá rộng, là khu vực lưu hành về sốt xuất huyết tại châu Á - Thái Bình Dương. Nếu như số lượng các trường hợp mắc sốt xuất huyết không được khống chế và tiếp tục tăng trong thời gian tới thì số lượng các ca bệnh nặng cũng như tử vong cũng tăng. Khi đó mới bàn đến phòng chống dịch là quá muộn", PGS.TS. Phạm Quang Thái nhấn mạnh.
Chủ quan khiến bệnh nhân nhập viện muộn, tăng nguy cơ tử vong
Số ca mắc sốt xuất huyết Dengue nặng đã bắt đầu gia tăng từ tháng 5, sớm hơn nhiều so với quy luật dịch thông thường, khiến các chuyên gia y tế lo ngại về nguy cơ bùng phát mạnh trong thời gian tới.
PGS.TS Đỗ Duy Cường - Viện trưởng Viện Y học nhiệt đới, Bệnh viện Bạch Mai - cho biết, nhiều trường hợp bệnh nhân chủ quan, nghĩ rằng chỉ khi sốt cao hoặc xuất huyết mới cần điều trị. Tuy nhiên, thực tế cho thấy, nhiều người nhập viện khi đã rơi vào tình trạng sốc, suy đa tạng, đây là giai đoạn dễ tử vong.
PGS.TS Đỗ Duy Cường thăm khám cho bệnh nhân sốt xuất huyết - Ảnh: Mai Thanh
"Tiểu cầu phải hạ rất thấp mới gây xuất huyết nhưng nhiều ca không có biểu hiện rõ ràng. Việc chậm trễ điều trị khiến nguy cơ tử vong tăng cao", ông nói và dẫn chứng một trường hợp đáng tiếc đã xảy ra tại Hà Nội khi một nam sinh viên 19 tuổi tử vong vì sốt xuất huyết. Bệnh nhân bị sốt cao kéo dài nhiều ngày nhưng không đến bệnh viện kịp thời, dẫn đến biến chứng nặng.
"Sốt xuất huyết có thể cứu chữa nếu được phát hiện và điều trị sớm. Là bác sĩ từng mắc bệnh, tôi hiểu rõ gánh nặng và biến chứng mà bệnh gây ra. Hiện nay, tiêm chủng là giải pháp phòng bệnh chủ động", PGS Cường nhấn mạnh.
Không chỉ đối mặt với tình trạng gia tăng ca nặng, ngành y tế còn phải xử lý khó khăn trong việc nâng cao nhận thức cộng đồng về mức độ nguy hiểm và phương pháp phòng ngừa bệnh.
Dự báo tình hình dịch phụ thuộc vào ý thức cộng đồng và giám sát tại chỗ, PGS.TS Phạm Quang Thái cho rằng, diễn biến sốt xuất huyết trong năm 2025 sẽ phụ thuộc rất lớn vào ba yếu tố: Ý thức người dân, hành động của chính quyền địa phương và năng lực dự báo, giám sát tại chỗ.
"Mặc dù ngành y tế và chính quyền địa phương đã liên tục tăng cường công tác tuyên truyền, vận động người dân phòng chống sốt xuất huyết, nhưng trên thực tế, tâm lý chủ quan, lơ là vẫn diễn ra ở nhiều nơi", ông nhận định.
Từ góc độ quản lý nhà nước, Phó Cục trưởng Cục Phòng bệnh Võ Hải Sơn cho biết, trong công tác phòng chống sốt xuất huyết, không một lực lượng nào có thể đơn độc giải quyết hiệu quả.
"Phòng chống dịch bệnh đòi hỏi sự vào cuộc đồng bộ, từ ngành y tế, chính quyền đến từng người dân. Nếu chỉ trông chờ vào một phía thì không thể kiểm soát được dịch", ông Sơn nhấn mạnh.
Sốt xuất huyết hiện vẫn chưa có thuốc điều trị đặc hiệu. Trong khi đó, điều kiện thời tiết nóng ẩm, mưa nhiều trong thời gian tới là môi trường thuận lợi để muỗi truyền bệnh sinh sôi. Trước nguy cơ dịch bệnh diễn biến phức tạp, các chuyên gia khuyến, cáo người dân cần chủ động phòng bệnh bằng cách loại bỏ các ổ bọ gậy, giữ gìn vệ sinh môi trường sống, không để nước đọng trong các vật dụng. Ngoài ra, tạo miễn dịch chủ động bằng vaccine là một biện pháp giúp phòng ngừa nguy cơ mắc bệnh, giảm nguy cơ nhập viện và bệnh nặng. Vaccine sốt xuất huyết được Bộ Y tế cấp phép lưu hành hồi tháng 5/2024.
