Tin Khu Vực 
Các yếu tố ảnh hưởng đến kế hoạch sản xuất
Trong bối cảnh ngành công nghiệp ô tô toàn cầu đang bước vào giai đoạn chuyển dịch mạnh mẽ sang xe điện, một số hãng xe lớn bắt đầu đối mặt với những thách thức mới trong việc đảm bảo chuỗi cung ứng ổn định. Mới đây, Kyodo News đưa tin, Nissan Motor sẽ điều chỉnh giảm kế hoạch sản xuất mẫu Leaf mới, dòng xe điện chủ lực của hãng do ảnh hưởng từ tình trạng thiếu hụt linh kiện liên quan đến vật liệu đất hiếm.
Nissan giảm sản lượng dòng xe điện chủ lực vì gặp thách thức thiếu nguyên vật liệu. Ảnh: Nissan
Mẫu xe này vốn được kỳ vọng sẽ ra mắt vào cuối năm 2025 như một phần trong nỗ lực tái định vị chiến lược sản phẩm của Nissan. Việc điều chỉnh sản lượng diễn ra trong bối cảnh Nissan đang thực hiện một chương trình tái cơ cấu lớn, bao gồm đóng cửa bảy nhà máy trên toàn cầu và cắt giảm khoảng 15% lực lượng lao động. Vì thế, bất kỳ biến động nào trong kế hoạch sản xuất xe điện cũng có thể tạo thêm áp lực đối với tiến trình tái cơ cấu của hãng.
Không chỉ riêng Nissan, một số nhà sản xuất ô tô khác cũng ghi nhận những gián đoạn tương tự. Suzuki Motor, một trong những hãng xe phổ thông lớn tại Nhật Bản, được cho là đã tạm thời ngừng sản xuất mẫu xe Swift, sản phẩm chủ lực tại nhiều thị trường châu Á, do những khó khăn liên quan đến nguồn cung linh kiện, trong đó có các bộ phận sử dụng vật liệu từ đất hiếm.
Trong bối cảnh xe điện ngày càng sử dụng nhiều linh kiện có công nghệ cao, việc phụ thuộc vào các chuỗi cung ứng phức tạp và tập trung đang đặt ra bài toán không nhỏ cho các nhà sản xuất. Các thành phần như nam châm vĩnh cửu trong động cơ, hệ thống truyền động điện tử hay pin hiệu suất cao đều sử dụng nguyên liệu có nguồn cung hạn chế, trong đó đất hiếm đóng vai trò quan trọng.
Tuy nhiên, giới phân tích nhận định rằng những khó khăn hiện tại là điều tất yếu trong quá trình chuyển đổi quy mô lớn, và cũng là cơ hội để các hãng xe rà soát lại chuỗi cung ứng, tăng cường tính linh hoạt và khả năng thích ứng trong dài hạn. Nhiều doanh nghiệp đang đẩy mạnh các chương trình nội địa hóa linh kiện, đầu tư vào các công nghệ thay thế và tìm kiếm đối tác cung ứng mới tại các khu vực khác nhau nhằm giảm thiểu rủi ro tập trung.
Đáng chú ý, một số hãng ô tô lớn như Toyota, BMW, Ford hay General Motors đã chủ động đầu tư vào các chuỗi giá trị mới trong lĩnh vực xe điện, từ khai thác khoáng sản, xử lý nguyên liệu thô, cho đến sản xuất pin và tái chế vật liệu. Đây là hướng đi thể hiện sự dịch chuyển chiến lược từ phụ thuộc vào chuỗi cung ứng truyền thống sang mô hình chủ động và phân tán hơn.
Tái định hình chiến lược sản xuất trong ngành xe điện
Bên cạnh yếu tố nguyên vật liệu, các chuyên gia cũng chỉ ra rằng, xu hướng điều chỉnh sản lượng xe điện còn đến từ sự thay đổi về nhu cầu thị trường và chiến lược phân bổ sản phẩm của từng hãng xe. Ví dụ, thay vì tập trung vào sản lượng lớn, nhiều nhà sản xuất đang hướng tới mô hình linh hoạt, ưu tiên các dòng xe có tỷ suất lợi nhuận cao hoặc phù hợp với từng khu vực cụ thể.
Tại châu Âu, nơi chính sách môi trường đang thúc đẩy nhanh quá trình chuyển đổi sang xe điện, một số hãng xe Đức như Mercedes-Benz hay Volkswagen vẫn duy trì kế hoạch đầu tư dài hạn cho xe điện, nhưng cũng điều chỉnh nhịp độ sản xuất tùy theo diễn biến thị trường và sức tiêu thụ tại từng thời điểm. Trong khi đó, tại các thị trường đang phát triển, tốc độ phổ cập xe điện phụ thuộc nhiều hơn vào chính sách ưu đãi, giá thành sản phẩm và cơ sở hạ tầng sạc điện.
Riêng với khu vực Đông Nam Á, bao gồm Việt Nam, Thái Lan, Indonesia, xu hướng chuyển dịch sang xe điện đang diễn ra mạnh mẽ trong hai năm qua, nhưng vẫn cần thời gian để hoàn thiện các yếu tố nền tảng như chuỗi cung ứng nội địa, mạng lưới trạm sạc và đào tạo nhân lực kỹ thuật. Trong bối cảnh đó, việc điều chỉnh sản lượng theo hướng linh hoạt được coi là bước đi cần thiết để đảm bảo cân bằng giữa đầu tư và nhu cầu thực tế.
Một yếu tố nữa cũng không thể bỏ qua là áp lực chi phí. Giá nguyên vật liệu thô như lithium, cobalt hay Niken, vốn là những thành phần quan trọng trong sản xuất pin, có xu hướng biến động mạnh trong vài năm gần đây. Dù một số mặt hàng đã hạ nhiệt so với thời kỳ cao điểm, nhưng sự bất ổn định về giá vẫn khiến các nhà sản xuất xe điện phải thận trọng trong việc đặt kế hoạch sản lượng.
Trước những thách thức trên, nhiều hãng xe đang đẩy mạnh nghiên cứu các công nghệ thay thế, ví dụ như pin thể rắn, hệ thống truyền động không dùng nam châm vĩnh cửu, hoặc các loại động cơ điện sử dụng vật liệu thân thiện hơn. Những sáng kiến này không chỉ giúp giảm áp lực lên chuỗi cung ứng hiện tại, mà còn mở ra hướng phát triển bền vững hơn cho ngành xe điện trong tương lai.
Xu hướng điều chỉnh sản lượng xe điện như trường hợp của Nissan hay Suzuki phản ánh một giai đoạn điều chỉnh chiến lược cần thiết trong ngành công nghiệp ô tô toàn cầu. Đây không phải là dấu hiệu của sự chững lại, mà là bước chuẩn bị cho một giai đoạn phát triển ổn định, sâu sắc hơn, trong đó sự chủ động về công nghệ, chuỗi cung ứng và thị trường sẽ là yếu tố quyết định vị thế của mỗi doanh nghiệp.
