Tin Khu Vực 
Bước ngoặt trong chiến lược hạt nhân quốc gia
Chính phủ Anh vừa đưa ra một quyết định mang tính bước ngoặt khi công bố Rolls-Royce SMR là nhà cung cấp công nghệ ưu tiên cho chương trình lò phản ứng điện hạt nhân mô-đun nhỏ (SMR) của nước này. Đây được xem là dấu mốc quan trọng trong quá trình tái khởi động chiến lược phát triển năng lượng hạt nhân, hướng tới mục tiêu đảm bảo an ninh năng lượng, giảm phát thải khí nhà kính và thúc đẩy tăng trưởng kinh tế nội địa.
Quyết định do tổ chức Great British Nuclear (GBN) đưa ra sau hai năm đánh giá và lựa chọn quốc tế kỹ lưỡng. Việc một công ty thuần Anh như Rolls-Royce giành quyền thiết kế và xây dựng thế hệ nhà máy điện hạt nhân tiếp theo của nước này là thành công không chỉ ở khía cạnh kỹ thuật, mà còn thể hiện rõ chiến lược "nội địa hóa" công nghệ cốt lõi trong các ngành công nghiệp tương lai.
Rolls-Royce SMR là nhà cung cấp công nghệ ưu tiên cho chương trình lò phản ứng điện hạt nhân mô-đun nhỏ của Anh. Ảnh: Rolls-Royce
Trong tuyên bố của mình, Giám đốc điều hành Rolls-Royce SMR, ông Chris Cholerton, khẳng định đây là một dấu ấn đáng nhớ và mang tính cột mốc đối với cả ngành hạt nhân lẫn nền kinh tế Anh. Ông cho biết, việc triển khai ba tổ hợp lò phản ứng mô-đun nhỏ do công ty phát triển sẽ tạo ra hàng nghìn việc làm có trình độ kỹ thuật cao, mức lương hấp dẫn và mở rộng chuỗi cung ứng nội địa.
Sự kiện này diễn ra ngay trước thềm công bố kế hoạch chi tiêu mới của chính phủ, trong đó nêu rõ cam kết đầu tư hơn 2,5 tỷ bảng Anh (khoảng 3,175 tỷ USD) cho toàn bộ chương trình SMR. Đây là một phần trong chiến lược tổng thể nhằm đưa nước Anh trở lại vị trí dẫn đầu toàn cầu về công nghệ hạt nhân, đồng thời đảm bảo nguồn điện ổn định, sạch và có thể mở rộng quy mô.
Theo tính toán của các cơ quan chức năng, dự án SMR do Rolls-Royce thực hiện có tiềm năng tạo ra tới 3.000 việc làm chất lượng cao trong giai đoạn phát triển và xây dựng. Khi đi vào vận hành, các nhà máy này có thể cung cấp điện cho khoảng 3 triệu hộ gia đình, góp phần quan trọng trong việc chuyển đổi hệ thống năng lượng quốc gia sang hướng xanh và bền vững.
Chính phủ Anh cũng cho biết GBN đang xúc tiến quá trình đàm phán hợp đồng với Rolls-Royce SMR, dự kiến hoàn tất trong năm nay, đồng thời sẽ thành lập một công ty phát triển chuyên trách để thúc đẩy quá trình triển khai. Việc phân bổ địa điểm xây dựng các nhà máy cũng được lên kế hoạch trong năm 2025, trong khi mục tiêu kết nối với lưới điện quốc gia được đặt ra cho giai đoạn giữa thập kỷ 2030.
Thành công của Rolls-Royce SMR trong lần lựa chọn này là kết quả của một quá trình cạnh tranh khốc liệt. Hồi tháng 2 năm 2025, GBN đã mời bốn công ty quốc tế nộp hồ sơ dự thầu cuối cùng cho chương trình SMR, gồm GE-Hitachi Nuclear Energy International, Holtec Britain, Rolls-Royce SMR và Westinghouse Electric Company UK. Tuy nhiên, sau đó có thông tin cho biết Westinghouse không tham gia vòng đấu thầu cuối cùng.
Điểm nổi bật trong đề xuất của Rolls-Royce là thiết kế lò phản ứng được chế tạo sẵn trong nhà máy, cho phép vận chuyển dễ dàng đến công trường, giảm thiểu rủi ro thi công và tăng độ chắc chắn về tiến độ xây dựng. Mỗi đơn vị SMR của Rolls-Royce có công suất 470 MW, đủ để đáp ứng nhu cầu điện cho một khu vực dân cư rộng lớn, đồng thời linh hoạt trong việc mở rộng quy mô nếu cần.
Không chỉ gặt hái thành công tại thị trường nội địa, Rolls-Royce SMR còn đang khẳng định vị thế tại thị trường quốc tế. Công ty đã được lựa chọn bởi tập đoàn năng lượng quốc gia ČEZ của Cộng hòa Séc để cung cấp tới 3 GW điện thông qua các lò SMR, đồng thời là một trong những ứng viên cuối cùng trong cuộc thi phát triển SMR đang diễn ra tại Thụy Điển. Điều này cho thấy công nghệ do Rolls-Royce phát triển không chỉ phù hợp với nhu cầu của Anh mà còn có sức hút lớn trên toàn cầu.
Cuộc đua toàn cầu phát triển SMR
Dù kết quả vừa công bố mang lại niềm phấn khởi lớn, hành trình phía trước của chương trình SMR vẫn còn không ít thách thức. Một trong những yếu tố then chốt là tốc độ triển khai, bởi cuộc đua phát triển SMR trên toàn cầu đang ngày càng “nóng”. Điều đó tạo áp lực không nhỏ lên phía Anh, buộc GBN và Rolls-Royce SMR phải hành động nhanh chóng để giữ vững lợi thế cạnh tranh và đảm bảo đúng tiến độ kết nối nhà máy với lưới điện vào giữa thập niên tới.
Chuyên gia Jack Green-Morgan, cố vấn cấp cao về chính sách năng lượng, tiện ích và trung hòa carbon tại tổ chức Dods Political Intelligence, nhận định rằng quyết định lựa chọn Rolls-Royce phản ánh rõ định hướng phát triển công nghiệp mới của chính phủ Anh. Theo ông, đây là bước đi phù hợp với chủ trương đầu tư vào các ngành công nghiệp chiến lược có tiềm năng tăng trưởng mạnh, có khả năng thu hút vốn và tạo ra việc làm chất lượng cao.
Tuy nhiên, ông cũng nhấn mạnh rằng thành công chỉ đến khi chính phủ và các đối tác triển khai đủ nhanh và hiệu quả. Tốc độ ra quyết định, cấp phép, phân bổ đất đai và huy động vốn sẽ là những yếu tố “sống còn” quyết định khả năng hiện thực hóa kế hoạch đầy tham vọng này.
Một trong những động thái tích cực gần đây là khoản đầu tư vào dự án nhà máy điện hạt nhân Sizewell C tại hạt Suffolk, được công bố cùng ngày với quyết định chọn Rolls-Royce SMR. Sự song hành này thể hiện cam kết mạnh mẽ của chính phủ trong việc tái khởi động ngành năng lượng hạt nhân với quy mô lớn, nhằm đáp ứng các mục tiêu phát thải ròng bằng không và đảm bảo an ninh năng lượng quốc gia.
Đối với Rolls-Royce SMR, chiến thắng lần này không chỉ là một hợp đồng kinh tế lớn mà còn là cơ hội để khẳng định vai trò tiên phong trong một lĩnh vực công nghệ có ý nghĩa chiến lược. Với nền tảng kỹ thuật vững chắc, đội ngũ nhân lực chất lượng cao và sự ủng hộ mạnh mẽ từ chính phủ, công ty có đầy đủ điều kiện để biến SMR thành một sản phẩm xuất khẩu chiến lược, góp phần nâng cao vị thế công nghiệp của Vương quốc Anh trên bản đồ năng lượng toàn cầu.
Việc lựa chọn Rolls-Royce SMR là kết quả của một quá trình hợp tác chặt chẽ giữa khu vực công và tư nhân, thể hiện rõ cách tiếp cận mới của chính phủ trong việc thúc đẩy đổi mới công nghệ và xây dựng các ngành công nghiệp tương lai. Đây không chỉ là câu chuyện thành công của một doanh nghiệp, mà còn là bước tiến dài trên con đường hiện thực hóa một nước Anh tự chủ về năng lượng, bền vững về môi trường và dẫn đầu về công nghệ.
Nếu giữ vững đà triển khai và phát huy tối đa lợi thế sẵn có, chương trình SMR của Vương quốc Anh hoàn toàn có thể trở thành hình mẫu cho các quốc gia khác đang tìm kiếm giải pháp năng lượng sạch, an toàn và hiệu quả trong thế kỷ 21. Rolls-Royce SMR chính là biểu tượng cho tiềm năng đổi mới vượt trội của nước Anh trong thời kỳ chuyển đổi năng lượng toàn cầu.