Tin Khu Vực 
Sản xuất xanh không còn là lựa chọn
Công nghiệp là trụ cột của nền kinh tế, nhưng cũng là lĩnh vực tiêu thụ nhiều năng lượng, nước và phát thải lớn. Nếu trước đây “sản xuất xanh” được xem là hướng đi khuyến khích, thì nay đã trở thành yêu cầu bắt buộc nếu doanh nghiệp muốn tồn tại và cạnh tranh trên thị trường quốc tế.
Ngành dệt may - một trong những ngành xuất khẩu chủ lực - là minh chứng rõ ràng. Các thị trường lớn đã áp dụng hàng loạt tiêu chí khắt khe về giảm khí thải nhà kính, sử dụng nguyên liệu tái chế, nguyên liệu thân thiện môi trường… Nếu không đáp ứng, hàng dệt may Việt Nam sẽ mất chỗ đứng.
Trong bối cảnh đó, nhiều doanh nghiệp đã chủ động chuyển đổi. Công ty TNHH Việt Thắng Jean, chẳng hạn, đầu tư công nghệ laser thay cho in và nhuộm hóa chất, áp dụng dây chuyền tự động cắt, công nghệ nano nhuộm màu, công nghệ giặt xả tiên tiến của Thổ Nhĩ Kỳ… Nhờ đó, sản phẩm đạt chứng nhận Oeko-Tex – tiêu chuẩn quốc tế về an toàn sinh thái cho ngành dệt may.
Doanh nghiệp ngành thép đang nỗ lực đầu tư công nghệ mới nhằm giảm thiểu ô nhiễm trong quá trình sản xuất. Ảnh: Hải Linh
Ngành thép cũng chịu áp lực tương tự. Là một trong ba lĩnh vực phát thải lớn nhất thế giới, cùng với xi măng và hóa chất, thép chiếm khoảng 8% phát thải toàn cầu. Tại Việt Nam, theo tính toán của chuyên gia, ngành thép chịu trách nhiệm cho 7-9% tổng lượng phát thải quốc gia và chiếm khoảng 46% quá trình công nghiệp. Do vậy, ngành thép buộc phải đi đầu trong sự thay đổi này để đáp ứng xu hướng xanh hóa toàn cầu, mặc dù thách thức giảm phát thải của ngành là cực kỳ to lớn.
Thực tế, không chỉ dệt may hay thép, nhiều ngành sản xuất khác đều phải bước vào “cuộc đua xanh” – một cuộc đua tốn kém, đòi hỏi đổi mới công nghệ và tái cấu trúc quy trình. Đây là bài toán khó nhưng không thể trì hoãn.
Ngành Công Thương tiên phong hoạch định chính sách, lan tỏa nhận thức
Với vai trò cơ quan quản lý, Bộ Công Thương đang chủ động xây dựng khung chính sách cho phát triển công nghiệp xanh và kinh tế tuần hoàn. Giai đoạn 2026–2030, Bộ đặt trọng tâm thúc đẩy ứng dụng khoa học – công nghệ trong sản xuất và tiêu dùng bền vững, hoàn thiện tiêu chí xanh và mở rộng các chương trình hỗ trợ doanh nghiệp chuyển đổi.
Tuy nhiên, theo các chuyên gia, đến nay chưa có một bộ tiêu chí thống nhất, chính thức về sản phẩm xanh. Điều này khiến doanh nghiệp và người tiêu dùng thiếu cơ sở rõ ràng để nhận diện và lựa chọn. Dù vậy, một số lĩnh vực đã có tiến bộ, như Chương trình Nhãn năng lượng do Bộ Công Thương triển khai từ năm 2006. Chương trình này đã tạo chuyển biến mạnh trên thị trường khi thiết bị tiêu thụ điện kém hiệu suất dần bị loại bỏ, thay vào đó là các sản phẩm tiết kiệm năng lượng được người tiêu dùng ưu tiên.
Bộ Công Thương tiên phong trong phát triển sản xuất xanh, kinh tế tuần hoàn. Ảnh minh hoạ
Bên cạnh xây dựng tiêu chuẩn, Bộ Công Thương tích cực triển khai Chương trình hành động quốc gia về sản xuất và tiêu dùng bền vững giai đoạn 2021–2030, lồng ghép tiêu chí ESG và phát triển các chuẩn mực xanh. Năm 2024, Bộ đã ban hành ba tiêu chuẩn cho sản phẩm nhựa tái chế; năm 2025 dự kiến bổ sung thêm năm tiêu chuẩn mới.
Trong dự thảo Luật Công nghiệp trọng điểm, một trong ba chính sách lớn cũng là phát triển bền vững với mục tiêu giảm tiêu hao năng lượng, giảm phát thải, ứng phó biến đổi khí hậu, hướng tới tiêu chuẩn các nước công nghiệp tiên tiến.
Đặc biệt, Bộ Công Thương coi truyền thông là “đòn bẩy” để biến chính sách thành hành động xã hội. Các chương trình, chiến dịch truyền thông giúp khơi dậy nhận thức, tạo áp lực dư luận tích cực và khuyến khích doanh nghiệp thay đổi. Điển hình, Giải báo chí viết về bảo vệ môi trường ngành Công Thương năm 2025, do Báo Công Thương phối hợp với Cục Kỹ thuật an toàn và Môi trường công nghiệp phát động được giới chuyên gia đánh giá cao.
TS. Đào Xuân Hưng, Tổng Biên tập Tạp chí Nông nghiệp và Môi trường, nhận định, đây là cách làm sáng tạo, tạo cộng hưởng mạnh mẽ. Nhiều bài viết đã lan tỏa thông điệp công nghiệp xanh, cung cấp giải pháp để cơ quan quản lý tham khảo trong hoạch định chính sách.
Theo TS. Đào Xuân Hưng, báo chí không chỉ đưa tin định kỳ mà cần các hoạt động chuyên đề, cuộc thi, diễn đàn… để tạo hiệu ứng xã hội rộng hơn, góp phần thực hiện mục tiêu Net Zero vào năm 2050 theo cam kết của Chính phủ. “Đây là chủ trương lớn, cần sự chung tay của tất cả chủ thể trong xã hội, trong đó báo chí ngành Công Thương cần tiếp cận cụ thể và chiều sâu hơn”, ông nhấn mạnh.
Công nghiệp xanh không chỉ là xu hướng tất yếu mà còn là cơ hội để Việt Nam nâng cao năng lực cạnh tranh, cải thiện môi trường sống và phát triển bền vững. Để thành công, chính sách và công nghệ là điều kiện cần, nhưng truyền thông chính là chất xúc tác để kết nối chính sách với doanh nghiệp và cộng đồng, biến mục tiêu xanh thành hành động thực tế, từ cấp địa phương đến toàn bộ nền kinh tế.
Giải báo chí viết về bảo vệ môi trường ngành Công Thương năm 2025 do Báo Công Thương phối hợp với Cục Kỹ thuật an toàn và Môi trường công nghiệp (Bộ Công Thương) tổ chức có mục tiêu lan tỏa thông điệp phát triển kinh tế gắn liền với bảo vệ môi trường, góp phần thực hiện hiệu quả Chiến lược quốc gia về tăng trưởng xanh và cam kết đạt mức phát thải ròng bằng "0" vào năm 2050. Cuộc thi nhận được sự quan tâm tham gia của nhiều cơ quan báo chí và dự đánh giá cao của các chuyên gia về tính chuyên nghiệp và tác động lan toả.
