
Ngành du lịch Việt Nam: ‘Điểm sáng’ trong bức tranh phát triển kinh tế
Dấu mốc trên hành trình phát triển
Ngày 9/7/1960, theo Nghị định số 26/CP do Thủ tướng Phạm Văn Đồng ký ban hành, Công ty Du lịch Việt Nam được thành lập, đánh dấu mốc ra đời ngành du lịch Việt Nam.
Thời điểm đó, trong bối cảnh đất nước còn chia cắt, cả miền Bắc đang dồn sức xây dựng chủ nghĩa xã hội, miền Nam quyết liệt đấu tranh giải phóng, việc hình thành một lĩnh vực kinh tế mới như du lịch được xem là một quyết định mang tính chiến lược dài hạn của Đảng và Nhà nước.

Ngành du lịch Việt Nam đã có 65 năm phát triển với nhiều dấu ấn. Ảnh: TTXVN
Dù còn non trẻ, ngành du lịch Việt Nam thời kỳ đầu đã được tổ chức bài bản để đón tiếp các đoàn khách ngoại giao, chuyên gia quốc tế đến hỗ trợ công cuộc kiến thiết đất nước. Đồng thời, các hoạt động du lịch còn phục vụ nhu cầu nghỉ dưỡng cho cán bộ, công nhân, thương bệnh binh tại những điểm du lịch như Sa Pa, Tam Đảo, Đồ Sơn.
Sau ngày đất nước thống nhất năm 1975, ngành du lịch bước vào giai đoạn mới khi tiếp quản hệ thống du lịch tại các địa phương phía Nam như: Sài Gòn, Nha Trang, Đà Lạt, Cần Thơ, Côn Đảo. Các trung tâm du lịch lớn dần được khôi phục và vận hành trở lại, đặt nền móng cho giai đoạn phát triển sôi động sau này.
Bước ngoặt quan trọng đến từ năm 1986 khi đất nước bước vào thời kỳ đổi mới, mở cửa hội nhập. Ngành du lịch chuyển mình trở thành lĩnh vực kinh tế hấp dẫn, có sức hút đầu tư lớn và khả năng lan tỏa mạnh mẽ. Năm 1992, Tổng cục Du lịch được thành lập, đánh dấu bước phát triển mới trong công tác quản lý nhà nước.
Đến năm 2017, Bộ Chính trị ban hành Nghị quyết 08-NQ/TW về “Phát triển du lịch trở thành ngành kinh tế mũi nhọn”, khẳng định tầm nhìn chiến lược, đưa du lịch trở thành động lực quan trọng thúc đẩy kinh tế - xã hội.
Trong giai đoạn 1990 - 2019, ngành du lịch Việt Nam đạt tốc độ tăng trưởng liên tục ấn tượng. Năm 2019, lượng khách du lịch quốc tế đạt 18 triệu lượt, gấp 72 lần so với năm 1990; khách du lịch nội địa đạt 85 triệu lượt; tổng thu du lịch lên tới 755.000 tỷ đồng, chiếm 9,2% GDP.
Các thị trường lớn như Đông Bắc Á, ASEAN, châu Âu, Mỹ, Úc không ngừng mở rộng, năng lực cạnh tranh của ngành du lịch ngày càng nâng cao nhờ sự đa dạng hóa sản phẩm, hạ tầng ngày càng hoàn thiện và chất lượng dịch vụ được nâng tầm.
Vượt khủng hoảng, bứt phá mạnh mẽ
Theo Cục Du lịch quốc gia Việt Nam, bước vào giai đoạn 2020 - 2025, ngành du lịch Việt Nam đối mặt với thách thức chưa từng có từ đại dịch Covid-19. Hoạt động du lịch gần như “đóng băng”, 90-95% doanh nghiệp du lịch tạm ngừng hoạt động, người lao động bị mất việc, thậm chí buộc phải chuyển sang các ngành nghề khác để mưu sinh.
Trong bối cảnh khó khăn chưa từng có đó, việc khôi phục du lịch trở thành nhiệm vụ sống còn. Với tinh thần chủ động, thích ứng linh hoạt, ngành du lịch đã triển khai hàng loạt giải pháp đổi mới, sáng tạo để duy trì hoạt động.
Theo đó, Cục Du lịch Quốc gia Việt Nam đã giữ vai trò trung tâm trong việc tham mưu, hoạch định chính sách, đồng thời đưa ra nhiều sáng kiến chiến lược để “gỡ băng” cho ngành, tạo đà phục hồi trong điều kiện bình thường mới.

Việt Nam ngày càng trở thành điểm đến hấp dẫn khách du lịch quốc tế. Ảnh: TTXVN
Ngay sau khi Việt Nam chính thức mở cửa hoàn toàn du lịch từ ngày 15/3/2022, loạt biện pháp đã được triển khai quyết liệt, đồng bộ. Những chính sách đúng đắn, kịp thời đã giúp du lịch Việt Nam phục hồi ấn tượng.
Năm 2022, lượng khách quốc tế đạt 3,7 triệu lượt. Đến năm 2023, con số này tăng vọt lên 12,6 triệu lượt và năm 2024 đạt 17,6 triệu lượt, tương đương 98% so với thời điểm trước dịch năm 2019, đây là tỷ lệ phục hồi cao nhất ASEAN. Cùng với đó, khách du lịch nội địa năm 2024 đạt 110 triệu lượt, tổng thu du lịch lên tới 840.000 tỷ đồng, tăng 24% so với năm 2023.
Trong 6 tháng đầu năm 2025, ngành du lịch Việt Nam tiếp tục duy trì đà tăng trưởng ấn tượng, đón gần 10,7 triệu lượt khách quốc tế, tăng 20,7% so với cùng kỳ năm 2024; phục vụ 77,5 triệu lượt khách nội địa; tổng thu từ du lịch đạt 515.000 tỷ đồng. Du lịch được Chính phủ đánh giá là điểm sáng trong bức tranh phát triển kinh tế - xã hội, đóng góp lớn cho nền kinh tế.
Không chỉ phục hồi mạnh mẽ, theo Cục Du lịch Quốc gia Việt Nam, hiện toàn ngành du lịch còn có sự phát triển sâu rộng trên mọi phương diện. Số lượng cơ sở lưu trú tăng từ 350 vào năm 1990 lên hơn 40.000 cơ sở vào năm 2025, với tổng cộng 700.000 buồng phòng. Nhiều khách sạn cao cấp 4-5 sao xuất hiện, sẵn sàng đáp ứng nhu cầu đa dạng và cao cấp của du khách trong và ngoài nước.Hệ thống doanh nghiệp lữ hành cũng bùng nổ mạnh mẽ.
Từ chỉ 4 đơn vị lữ hành vào năm 1990, đến năm 2025 con số này đã vượt mốc 4.200 doanh nghiệp, khẳng định sức hấp dẫn và tiềm năng khai thác của ngành. Đồng thời, đội ngũ hướng dẫn viên du lịch cũng không ngừng tăng trưởng, với hơn 44.000 thẻ hướng dẫn viên được cấp, thể hiện sự chuyên nghiệp hóa ngày càng sâu rộng, đáp ứng nhu cầu thị trường ngày càng lớn.
Với những thành quả trong suốt 65 năm phát triển, ngành du lịch không chỉ minh chứng cho sức hút mạnh mẽ của điểm đến Việt Nam, mà còn cho thấy khả năng hấp thụ đầu tư của ngành du lịch, đóng góp tích cực vào chuyển dịch cơ cấu kinh tế đất nước.
Bộ trưởng Bộ Văn hoá, Thể thao và Du lịch Nguyễn Văn Hùng: Ngành du lịch với vị thế đã được khẳng định cần tiếp tục kế thừa, phát huy bản lĩnh, tinh thần nỗ lực vượt khó của các thế hệ đi trước, đổi mới mạnh mẽ tư duy, nhận thức, cách làm; triển khai hiệu quả công tác quản lý nhà nước, xúc tiến quảng bá, phát triển sản phẩm, tăng cường liên kết hợp tác, thúc đẩy chuyển đổi sổ, đổi mới sáng tạo để đưa Việt Nam trở thành điểm đến hấp dẫn du khách trong nước và quốc tế.