Hiểm họa rình rập từ mũ bảo hiểm và phụ tùng xe máy giả
Những chiếc mũ bảo hiểm không đạt chuẩn, được bán tràn lan với giá chỉ vài chục nghìn đồng, có thể trở thành “bản án tử” lơ lửng trên đầu hàng ngàn người đi xe máy mỗi ngày.
Tọa đàm “Hiểm họa từ mũ bảo hiểm và phụ tùng xe máy giả” do Hiệp hội Các nhà sản xuất xe máy Việt Nam (VAMM) phối hợp với Trung tâm truyền hình Việt Nam tại TP. Hồ Chí Minh (VTV9) vừa tổ chức đã gióng lên hồi chuông cảnh tỉnh trước thực trạng hàng giả, hàng nhái tràn lan, đe dọa trực tiếp đến an toàn tính mạng người tiêu dùng và phá hoại niềm tin thị trường.

Tọa đàm “Hiểm họa từ mũ bảo hiểm và phụ tùng xe máy giả” do VAMM phối hợp với VTV9 tổ chức. Ảnh: Duy Minh
Theo khảo sát của Ủy ban An toàn giao thông Quốc gia, có tới gần 26% mũ bảo hiểm đang lưu hành thực chất chỉ là mũ lưỡi trai, với lớp nhựa mỏng, phần xốp gần như không có tác dụng bảo vệ khi va chạm. Nguy hiểm hơn, các loại mũ này được gắn nhãn mác, tem chống hàng giả giả mạo, đánh lừa cả người mua lẫn lực lượng chức năng kiểm tra. Nhiều người tiêu dùng, vì tâm lý đối phó để tránh bị xử phạt, vẫn chấp nhận đội loại mũ không đảm bảo chất lượng, coi đó là “giải pháp tình thế”, bất chấp hiểm họa khôn lường khi tai nạn xảy ra.
Không chỉ mũ bảo hiểm, thị trường phụ tùng xe máy giả cũng đang phức tạp không kém. Những sản phẩm mang tính an toàn cao như má phanh, lốp, nhông xích, dây đai… bị làm giả ngày càng tinh vi, khiến người sửa xe khó phân biệt thật - giả. Khi lắp đặt phụ tùng kém chất lượng, xe không chỉ nhanh hỏng mà còn dễ gây mất an toàn, thậm chí dẫn tới tai nạn nghiêm trọng như nổ lốp, cháy động cơ. Các phụ tùng này thường được sản xuất với thủ đoạn pha trộn hàng thật - hàng giả, sao chép kiểu dáng, giả mạo nhãn hiệu chính hãng, qua mắt người tiêu dùng và vi phạm trắng trợn quyền sở hữu trí tuệ, cạnh tranh không lành mạnh, ảnh hưởng đến quyền lợi người tiêu dùng và các hãng sản xuất chân chính, không khuyến khích hoạt động đầu tư nghiên cứu phát triển gây ảnh hưởng tiêu cực cho sự phát triển kinh tế của đất nước.
Các diễn giả tham gia tọa đàm nhấn mạnh, việc sử dụng mũ bảo hiểm, phụ tùng xe máy giả đã trở thành “mối nguy tiềm ẩn khắp đường phố”, gây khó khăn cho lực lượng chức năng trong công tác xử lý vi phạm.

Những chiếc mũ bảo hiểm không đạt chuẩn, được với giá chỉ vài chục nghìn đồng. Ảnh: Duy Minh
Ông Nguyễn Tiến Đạt, Phó Chi cục trưởng Chi cục Quản lý thị trường TP. Hồ Chí Minh, cho biết, công tác chống hàng giả cần được triển khai thường xuyên, liên tục. Các đối tượng sản xuất và kinh doanh hàng giả ngày càng sử dụng nhiều thủ đoạn tinh vi, liên tục tìm cách né tránh, đối phó với cơ quan chức năng. Ông cũng chỉ ra thực tế: “Ngay cả khâu sản xuất họ cũng chọn địa bàn xa trung tâm, thuê nhà xưởng ở vùng hẻo lánh, không tập trung sản xuất ở một nơi mà chia nhỏ công đoạn sản xuất, mỗi công đoạn sản xuất ở nơi khác nhau”.
Ông Nguyễn Viết Hồng, Phó Chủ tịch Hội Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng TP. Hồ Chí Minh, chỉ rõ: “Ngay cả tem chống giả cũng bị làm giả, làm cho người tiêu dùng lẫn lực lượng kiểm tra khó lòng phát hiện. Do đó, người tiêu dùng cần chủ động, thận trọng khi mua hàng tại các địa điểm không đáng tin cậy”.
Chung tay loại bỏ vấn nạn hàng giả
Trước thực trạng báo động trên, các lực lượng chức năng: Chi cục Quản lý thị trường TP. Hồ Chí Minh, Công an thành phố, hiệp hội và doanh nghiệp đã vào cuộc mạnh mẽ. Chỉ tính riêng trong tháng 6/2025, Công an TP. Hồ Chí Minh đã triệt phá một đường dây sản xuất, phân phối dầu nhớt giả quy mô lớn và khởi tố nhiều bị can liên quan. Các chiến dịch phối hợp với doanh nghiệp, các cơ quan chức năng khác cũng được đẩy mạnh để giám sát, tuyên truyền đến tận người dân, khơi dậy ý thức tiêu dùng đúng đắn.
Đáng chú ý, Hiệp hội Các nhà sản xuất xe máy Việt Nam (VAMM) cùng các thành viên đã và đang hợp tác chặt chẽ với cơ quan chức năng nhằm nâng cao nhận thức cộng đồng về lựa chọn mũ bảo hiểm đạt chuẩn, phụ tùng chính hãng. Các chương trình truyền thông, tuyên truyền, kiểm tra chất lượng được triển khai đồng bộ. Điển hình là việc VAMM đã đồng hành cùng Ủy ban An toàn giao thông Quốc gia, Ban An toàn giao thông TP. Hà Nội, Thành đoàn Hà Nội và Công an TP. Hà Nội hưởng ứng chiến dịch “Toàn dân đội mũ bảo hiểm đạt quy chuẩn kỹ thuật Quốc gia”. Sau chiến dịch, tỷ lệ người dân đội mũ đạt chuẩn tại Hà Nội đã tăng 95% so với cùng kỳ năm trước (từ 1.004 lên 1.946 trường hợp), cho thấy hiệu quả rõ rệt trong việc nâng cao ý thức an toàn giao thông trong cộng đồng.

Trưng bày sản phẩm hàng thật, hàng giả để người tiêu dùng phân biệt. Ảnh: Duy Minh
Song song với công tác tuyên truyền, VAMM còn phối hợp chặt chẽ với lực lượng thực thi trong việc phát hiện và xử lý vi phạm. Trong năm 2024, VAMM phối hợp lực lượng chức năng phát hiện và xử lý 342 vụ, thu giữ trên 17.000 đơn vị phụ tùng xe máy giả. Riêng nửa đầu năm 2025, đã có thêm 177 vụ vi phạm bị phát hiện với hơn 2.000 linh kiện vi phạm bị thu giữ. Đặc biệt, một vụ kiện kéo dài suốt 7 năm liên quan đến hành vi xâm phạm kiểu dáng công nghiệp xe máy cũng đã được doanh nghiệp thành viên VAMM thắng kiện, tạo tiền lệ bảo vệ quyền sở hữu trí tuệ quyết liệt trong ngành.
Không dừng lại ở đó, VAMM còn phối hợp tổ chức các buổi tập huấn phân biệt hàng thật - giả ở nhiều địa phương như Hà Nội, Thái Nguyên, Bình Định, Đắk Nông và Phú Yên, giúp nâng cao kỹ năng nhận diện cho lực lượng quản lý thị trường cũng như chính người dân. Các thành viên trong hiệp hội, tiêu biểu như Honda Việt Nam, cũng liên tục đẩy mạnh việc cung cấp sản phẩm chính hãng, đảm bảo rõ ràng nguồn gốc, chất lượng và an toàn cho người tiêu dùng.
Đại diện VAMM, bà Đại Khả Quỳnh nhấn mạnh, sự phối hợp đồng bộ từ cơ quan quản lý, doanh nghiệp đến người tiêu dùng là yếu tố then chốt để đẩy lùi vấn nạn hàng giả.
Ngoài ra, các chuyên gia cũng khuyến cáo người dân chỉ nên mua sản phẩm tại đại lý chính hãng, yêu cầu hóa đơn đầy đủ và kiểm tra phiếu xuất xưởng với xe máy để tránh mua nhầm hàng giả, hàng nhái. Khi phát hiện dấu hiệu vi phạm, người dân có thể báo ngay cho Cục Quản lý thị trường, lực lượng Cảnh sát kinh tế hoặc đường dây nóng tiếp nhận thông tin phản ánh để được hỗ trợ kịp thời.
Việc lựa chọn sản phẩm chính hãng không chỉ bảo đảm an toàn tính mạng, tài sản của bản thân mà còn là hành động thiết thực bảo vệ thị trường lành mạnh, tiếp sức cho doanh nghiệp chân chính. Trong cuộc chiến này, từng cá nhân người tiêu dùng cũng chính là “người lính” trên mặt trận chống hàng giả, góp phần xây dựng một thị trường an toàn, bền vững và minh bạch hơn.