Làng nghề bánh Lũng Hòa: Giữ lửa nghề xưa, vươn tầm thương hiệu

Những ngày hè này, về xã Lũng Hòa (huyện Vĩnh Tường, tỉnh Vĩnh Phúc), cảm nhận giữa làng quê yên ả ấy, các làng nghề Lũng Ngoại, Hòa Loan đang lặng lẽ viết tiếp câu chuyện gìn giữ và phát huy tinh hoa ẩm thực truyền thống qua từng mẻ bánh, từng bàn tay cần mẫn của người dân. Và phía sau những bước chuyển mình ấy, không thể không nhắc đến vai trò “bà đỡ” từ chương trình Khuyến công tỉnh Vĩnh Phúc.

Bánh ngõa – hồn cốt của làng Lũng Ngoại

Bánh ngõa – một loại bánh dân gian quen thuộc với người dân Vĩnh Phúc, từ bao đời nay là món không thể thiếu trong các dịp lễ, Tết tại xã Lũng Hòa. Gắn với ký ức tuổi thơ, gắn với hương vị đoàn viên, bánh ngõa của người Lũng Ngoại không chỉ là món ăn, mà còn là sợi dây kết nối văn hóa, tâm hồn làng quê Bắc Bộ.

Gia đình ông Đường Văn Tuân, thôn Lũng Ngoại, là một trong những hộ tiêu biểu tiên phong thương mại hóa sản phẩm truyền thống này. Năm 2022, bánh ngõa của ông giành Huy chương Bạc tại Hội thi bánh dân gian Nam Bộ lần thứ IX ở Cần Thơ. Thành công ấy như “liều thuốc thử” để ông mạnh dạn đưa bánh ngõa ra thị trường, dẫu còn dè dặt với quy mô nhỏ và sản xuất theo đơn đặt hàng.

“Chúng tôi không ngờ một món bánh giản dị lại có thể chạm tới thị trường rộng lớn như vậy. Điều đó càng thôi thúc mình phải làm chỉn chu hơn, sạch hơn và bài bản hơn”, ông Tuân chia sẻ. Cùng với ông, nhiều hộ khác cũng đã bắt đầu làm bánh ngõa theo hướng chuyên nghiệp hóa, mở rộng đầu ra và tiến tới xây dựng thương hiệu.

Nghề truyền thống tạo sinh kế bền vững

Toàn xã Lũng Hòa hiện có gần 30 hộ làm bún, bánh cuốn và khoảng 10 hộ làm bánh ngõa, chủ yếu tập trung ở hai thôn Hòa Loan và Lũng Ngoại. Mỗi ngày, hàng chục tấn bún, bánh được cung cấp cho các chợ trong và ngoài huyện. Tiếng máy rộn ràng suốt ngày đêm, không khí làm việc hối hả, minh chứng cho sức sống bền bỉ của nghề truyền thống nơi đây.

Những cơ sở như hộ ông Đào Văn Hiển chuyên sản xuất bánh cuốn đã đầu tư hơn 100 triệu đồng để mua sắm máy móc, từng bước cơ giới hóa quy trình sản xuất nhằm đảm bảo chất lượng, vệ sinh an toàn thực phẩm và đáp ứng nhu cầu ngày một tăng của thị trường. Hiện cơ sở ông Hiển cung cấp khoảng 7 tạ bánh mỗi ngày, tạo việc làm ổn định cho gần 10 lao động với thu nhập trung bình 4 triệu đồng/người/tháng, chỉ làm trong buổi sáng.

Bánh ngõa tuy sản lượng chưa lớn như bún, bánh cuốn nhưng lại có tính đặc trưng cao, phù hợp với phân khúc quà tặng, đặc sản, sản phẩm OCOP. Với định hướng phát triển rõ ràng, làng nghề Lũng Ngoại đang từng bước hiện đại hóa sản xuất, hướng đến xây dựng chuỗi giá trị đặc sản địa phương.

Khuyến công Vĩnh Phúc – “bà đỡ” của làng nghề

Nhận thấy tiềm năng phát triển kinh tế từ các nghề truyền thống, chính quyền xã Lũng Hòa đã tích cực phối hợp với Trung tâm Phát triển Công Thương Vĩnh Phúc để đưa các chính sách khuyến công, chương trình hỗ trợ sản xuất vào thực tiễn.

Từ các lớp tập huấn vệ sinh an toàn thực phẩm, hỗ trợ thiết bị sản xuất, đến các chương trình quảng bá sản phẩm trên báo chí, truyền hình… nhiều hộ đã tiếp cận được với cách làm ăn mới. Đặc biệt, thông qua các đề án khuyến công, người dân được hỗ trợ kinh phí mua máy móc, tư vấn xây dựng thương hiệu, thiết kế bao bì và đăng ký nhãn hiệu hàng hóa.

Lãnh đạo xã Lũng Hòa cho biết: “Chúng tôi rất mong muốn tỉnh tiếp tục quan tâm đầu tư cho làng nghề. Xã đang hoàn thiện hồ sơ đề nghị công nhận nghề làm bánh ngõa là nghề truyền thống, đồng thời đưa vào quy hoạch khu làng nghề bún, bánh cuốn, bánh ngõa khoảng 1ha. Đây sẽ là nền tảng để người dân yên tâm sản xuất, mở rộng quy mô, hướng tới sản phẩm OCOP và tham gia sàn thương mại điện tử.”

Làng nghề bánh Lũng Ngoại đang chuyển mình từng ngày, từ những mẻ bánh thủ công truyền thống đến việc hướng tới sản phẩm sạch, chất lượng, có thương hiệu. Và trong hành trình đó, chương trình khuyến công đã, đang và sẽ tiếp tục là điểm tựa vững chắc để người dân Lũng Hòa giữ lửa nghề xưa, làm giàu trên chính mảnh đất quê hương.