Không để công tác kiểm tra phòng, chống buôn lậu chỉ là phong trào

Thông tin được Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường Phùng Đức Tiến đưa ra tại cuộc họp nhằm chấn chỉnh công tác phòng, chống buôn lậu động vật và các sản phẩm động vật diễn ra chiều 19/6, tại Hà Nội.

Xử lý 47 vụ vi phạm

Báo cáo tại cuộc họp, ông Dương Tất Thắng, Cục trưởng Cục Chăn nuôi và Thú y (Bộ Nông nghiệp và Môi trường) cho biết, 5 tháng đầu năm 2025, lực lượng chuyên ngành đã thành lập 6 đoàn công tác, trong đó có 3 đoàn kiểm tra tình hình nhập lậu con giống tại Hà Nội, Hải Dương và Quảng Ninh, những địa bàn trọng điểm. Ngoài ra, còn có các đoàn kiểm tra đột xuất thuốc thú y, thức ăn chăn nuôi và công tác xử lý môi trường tại Bắc Giang, Thái Nguyên, Đồng Nai…

Cục cũng ghi nhận sự phối hợp chặt chẽ giữa các Chi cục Kiểm dịch động vật vùng biên như Lào Cai, Lạng Sơn, Quảng Ninh và các lực lượng cửa khẩu. Kết quả, thời gian qua đã xử lý 47 vụ vi phạm; tiêu hủy hơn 4.130 con gia cầm giống (gà con, vịt con, chim cảnh); 15,4 tấn sản phẩm động vật nhập lậu (thịt, nội tạng, sản phẩm chế biến như xúc xích, lạp xưởng…) và 24.000 quả trứng gia cầm.

Cục xác định công tác phòng, chống buôn lậu không thể theo đợt, theo phong trào mà là nhiệm vụ thường xuyên, kiên trì, liên tục. Sự phối hợp với lực lượng công an, biên phòng là yếu tố then chốt để đạt hiệu quả.

Phát biểu tại cuộc họp, ông Phùng Đức Tiến – Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường cho biết, ngành chăn nuôi đang đóng góp khoảng 26% trong tổng giá trị sản xuất nông nghiệp với tốc độ tăng trưởng năm ngoái đạt 5,4%, mục tiêu năm nay là 5,7 – 5,9%. Tuy nhiên, tình trạng buôn lậu gia cầm gần đây, đặc biệt tại các tỉnh biên giới phía Bắc, ảnh hưởng nghiêm trọng tới sản xuất trong nước.

Riêng gia cầm, ba năm nay nông dân bán hết sổ đỏ, ô tô để duy trì đàn. Trong khi đó, thịt gia cầm hiện chiếm khoảng 28% trong tổng sản lượng 7,7 triệu tấn thịt các loại mỗi năm, tức khoảng 2,2 triệu tấn. Nếu để tình trạng buôn lậu kéo dài, toàn ngành sẽ chịu hậu quả nặng nề.

Đặc biệt, ông bày tỏ lo ngại về việc buôn bán, vận chuyển trái phép diễn ra công khai trên đường mà cán bộ thú y địa phương không có động thái xử lý. Theo Thứ trưởng Phùng Đức Tiến, không thể có chuyện xe chở gia cầm chạy rầm rộ ngoài đường mà cán bộ thú y, kiểm dịch lại không chịu trách nhiệm. Nếu không thông đồng thì là buông lỏng, phải xử lý nghiêm.

Một vấn đề được Thứ trưởng đặc biệt quan tâm là sự lỏng lẻo trong quản lý vaccine, thuốc thú y và chế phẩm sinh học nhập lậu. Đồng thời, yêu cầu phải kiểm điểm rõ trách nhiệm trong việc để vaccine, thuốc thú y và chế phẩm sinh chưa kiểm nghiệm, khảo nghiệm mà vẫn bán tràn lan trên thị trường.

Vai trò của chi cục thú y ở nhiều nơi chưa rõ ràng, chưa quyết liệt

Thẳng thắn chỉ rõ một số tồn tại trong công tác phòng, chống buôn lậu động vật và các sản phẩm động vật, Thứ trưởng Phùng Đức Tiến cho hay, công tác quản lý nhà nước còn lỏng lẻo, vai trò của chi cục thú y ở nhiều nơi chưa rõ ràng, chưa quyết liệt. Nếu làm chặt từ tuyến đầu thì chắc chắn hàng lậu không thể vào được.

Ông Phùng Đức Tiến yêu cầu Cục Chăn nuôi và Thú y phối hợp chặt với biên phòng, rà soát lại các chỉ thị, quy định hiện hành về chống buôn lậu và thiết lập quy chế phối hợp bài bản. Đồng thời, đề nghị xây dựng cơ chế giám định nhanh, khi có yêu cầu từ lực lượng công an thì các đơn vị chuyên môn phải lên đường ngay lập tức, đảm bảo tính kịp thời và hiệu quả xử lý.

Để bảo vệ hơn 6 triệu hộ chăn nuôi, phải làm thật, xử thật. Thứ trưởng Phùng Đức Tiến cho rằng, phải có những vụ án hình sự để răn đe. Nếu cả hệ thống cùng vào cuộc một cách quyết liệt, phối hợp đồng bộ giữa Cục Chăn nuôi và Thú y, Công an, Biên phòng, chính quyền địa phương, hiệp hội thì không có gì là không làm được.

Thứ trưởng Phùng Đức Tiến cũng lưu ý Cục Chăn nuôi và Thú ý về công tác kiểm tra, giám sát không chỉ dừng lại ở các đợt cao điểm mà phải duy trì thường xuyên, liên tục. Trên cơ sở đó, các cơ quan chuyên môn phải tham mưu rõ ràng, phù hợp với đặc thù từng địa phương, tránh tình trạng chỉ đạo chung chung, thiếu chiều sâu thực tiễn.

Trước đó, theo phản ánh của các hội, hiệp hội ngành hàng và cơ quan truyền thông, thời gian qua, tình trạng buôn bán giống vật nuôi, sản phẩm giống vật nuôi không rõ nguồn gốc, xuất xứ, chất lượng kém, nhập lậu từ nước ngoài vào Việt Nam vẫn còn tiếp diễn.

Ngày 18/6/2025, Bộ Nông nghiệp và Môi trường đã có công văn gửi Chủ tịch UBND tỉnh Lạng Sơn và Quảng Ninh đề nghị tăng cường chỉ đạo ngăn chặn, phát hiện, xử lý các trường hợp vận chuyển, buôn bán giống vật nuôi, sản phẩm giống vật nuôi nhập lậu, không rõ nguồn gốc, xuất xứ.