Khánh Hoà đôn đốc công tác giải phóng mặt bằng 2 dự án điện hạt nhân

Khẩn trương giải phóng mặt bằng

Ngày 21/7, trao đổi với phóng viên Báo Công Thương, ông Hồ Xuân Ninh, Giám đốc Sở Công Thương tỉnh Khánh Hòa cho biết, theo Quyết định số 794/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ, tổng diện tích đất thu hồi để thực hiện hai dự án Ninh Thuận 1 và Ninh Thuận 2 lên đến hơn 1.279,5 ha, trực tiếp ảnh hưởng đến 1.288 hộ dân. Do đó, quá trình thực hiện gặp một số khó khăn, vướng mắc.

Qua rà soát thực tế, tổng diện tích đất cần thu hồi cho hai dự án này đã giảm xuống còn hơn 1.130,4 ha, ảnh hưởng đến 1.153 hộ dân. Hiện tại, các cơ quan liên quan đã hoàn tất công tác kiểm kê, đang tiến hành xác minh nguồn gốc đất và giải quyết các tranh chấp đất đai liên quan đến khu vực xây dựng các nhà máy điện hạt nhân.

Tuy nhiên, công tác giải phóng mặt bằng vẫn gặp một số khó khăn. Một trong những vấn đề quan trọng là cơ sở pháp lý. Các nội dung về tổng mức đầu tư, thời gian và lộ trình thực hiện, được Quốc hội thông qua vào năm 2009, đã không còn phù hợp với thực tế hiện tại. Do đó, cần phải điều chỉnh và cập nhật diện tích đất thu hồi sát với thực tế. Cụ thể, Khu tái định cư Nhà máy điện hạt nhân Ninh Thuận 1 dự kiến sẽ tăng 26,55 ha so với Quyết định số 794/QĐ-TTg, trong khi Khu tái định cư Nhà máy điện hạt nhân Ninh Thuận 2 cũng sẽ tăng 9,4 ha.

Bên cạnh đó, vấn đề ranh giới giải phóng mặt bằng cần rà soát, xem xét lại (tại Quyết định số 6070/QĐ-BCT ngày 17/6/2015 Bộ Công Thương quy định vùng cách ly tính từ hàng rào nhà máy điện hạt nhân phải giải tỏa là 500m; tuy nhiên tại văn bản số 902/BKHCN-VNLNT ngày 17/4/2025 của Bộ Khoa học và Công nghệ xác định “khu vực cấm dân cư là khu vực có ranh giới ngoài hàng rào nhà máy tối thiểu 1km”), điều này tạo ra sự không đồng nhất trong các quy định hiện hành và gây khó khăn trong việc triển khai dự án; ngoài ra, nguồn kinh phí chậm được phân bổ làm ảnh hưởng đến công tác bồi thường, giải phóng mặt bằng, tái định cư....

Mới đây, tại cuộc họp trực tuyến với xã Phước Dinh và xã Vĩnh Hải, ông Trịnh Minh Hoàng, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Khánh Hoà, đã đề nghị lãnh đạo các địa phương cần khẩn trương tiếp cận các văn bản chỉ đạo của tỉnh để thống nhất cách thực hiện xuyên suốt cho cả hai dự án. Ông Hoàng nhấn mạnh tầm quan trọng của việc kiểm tra nguồn gốc đất và yêu cầu hoàn tất thủ tục bồi thường trước tháng 8/2025 để đảm bảo quyền lợi cho người dân.

Kiến nghị Chính phủ bố trí 3.200 tỷ đồng phục vụ tái định cư

Ngày 18/7, Ban Quản lý Dự án đầu tư xây dựng tỉnh Khánh Hòa đã có báo cáo số 90/BQLDA – GT về việc báo cáo tiến độ thực hiện 2 dự án điện hạt nhân nói trên. Theo đó, công tác kiểm kê liên quan đến hai dự án đã được hoàn tất. Cụ thể, tại dự án Nhà máy điện hạt nhân Ninh Thuận 1 (diện tích 409,53 ha), đơn vị đã kiểm kê tài sản của 477 hộ dân và 2 tổ chức. Tại khu tái định cư rộng 64,85 ha, công tác kiểm kê đã hoàn tất với 89 hộ và 3 tổ chức. Đối với Nhà máy điện hạt nhân Ninh Thuận 2, công tác kiểm kê hoàn thành đối với 450 hộ, 3 tổ chức và hơn 1.800 ngôi mộ. Tuy nhiên, vẫn còn hơn 1.000 ngôi mộ chưa xác định được thân nhân, gây khó khăn trong công tác di dời.

Trước đó, UBND tỉnh Ninh Thuận (cũ) đã kiến nghị Thủ tướng Chính phủ bố trí 3.200 tỷ đồng để xây dựng các khu tái định cư và chỉnh trang dân cư. UBND tỉnh Khánh Hòa (mới) tiếp tục thực hiện đề xuất này nhằm bảo đảm tiến độ giải phóng mặt bằng và ổn định đời sống người dân.

Tuy nhiên, việc giải phóng mặt bằng không chỉ đơn thuần là vấn đề tài chính, do còn liên quan đến cải thiện sinh kế cho người dân, đảm bảo môi trường sống và phát triển bền vững cho khu vực. Việc xây dựng các khu tái định cư cần được thực hiện một cách đồng bộ và khoa học, đảm bảo không chỉ về mặt hạ tầng mà còn về mặt xã hội và văn hóa.

Đặc biệt, khu vực Thái An, nơi có vùng trồng nho đặc sản, các điểm du lịch và Vườn quốc gia Núi Chúa, đang đối mặt với lo ngại về khoảng cách an toàn giữa nhà máy và khu dân cư do chưa có quy định cụ thể về vùng cách ly.

Việc Chính phủ xem xét sớm bố trí ngân sách, tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc về pháp lý của dự án theo kiến nghị của địa phương là yếu tố then chốt để tháo gỡ các nút thắt hiện nay.