Kết nối đầu tư – thương mại TP. Hồ Chí Minh và Nhật Bản hướng đến kinh tế số

Tăng cường hợp tác kinh tế xanh, số vì phát triển bền vững

Chiều ngày 5/8/2025, Diễn đàn Kinh tế TP. Hồ Chí Minh - Hyogo năm 2025 với chủ đề “Xu hướng chuyển đổi xanh và số: Vì mục tiêu phát triển bền vững” đã được tổ chức. Sự kiện nhằm tạo nền tảng kết nối đầu tư - thương mại, thúc đẩy hợp tác giữa doanh nghiệp TP. Hồ Chí Minh và các đối tác Nhật Bản, đặc biệt trong các lĩnh vực kinh tế mới như kinh tế xanh, kinh tế số, công nghệ cao và năng lượng tái tạo.

Phát biểu khai mạc, ông Nguyễn Lộc Hà, Phó Chủ tịch UBND TP. Hồ Chí Minh, nhấn mạnh, thành phố xác định chuyển đổi xanh và chuyển đổi số không chỉ là xu thế tất yếu mà còn là lựa chọn chiến lược, đóng vai trò then chốt trong định hướng phát triển nhanh, bền vững.

Nhằm hiện thực hóa mục tiêu đó, TP. Hồ Chí Minh đã thành lập Tổ công tác chuyên trách về chuyển đổi xanh, đồng thời triển khai Khung chiến lược phát triển xanh đến năm 2030, tầm nhìn đến 2050 với 4 nội dung trọng tâm: phát triển nguồn lực xanh, xây dựng hạ tầng xanh, thúc đẩy hành vi xanh và xác định ngành nghề tiên phong. Thành phố đặt mục tiêu đến năm 2030 sẽ giảm 10% lượng phát thải khí nhà kính và tiến tới phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050. Diễn đàn lần này đánh dấu kỳ tổ chức thứ 7 kể từ khi hai bên chính thức thiết lập quan hệ hợp tác vào năm 2007 thông qua Biên bản ghi nhớ giữa TP. Hồ Chí Minh và tỉnh Hyogo.

Sau gần hai thập kỷ, mối quan hệ song phương không ngừng phát triển mạnh mẽ, toàn diện và hiệu quả. Không chỉ giới hạn trong hợp tác đầu tư - thương mại, hai địa phương còn đẩy mạnh phối hợp trong các lĩnh vực như giáo dục, môi trường, công nghệ và phát triển đô thị bền vững. Việc tổ chức Diễn đàn luân phiên giữa hai địa phương từ năm 2017 đã góp phần nâng tầm mối quan hệ lên tầm chiến lược cấp địa phương, được cả hai Chính phủ đánh giá cao.

Chia sẻ tại diễn đàn, ông Hattori Yohei, Phó Thống đốc tỉnh Hyogo, đánh giá cao tiềm năng và vai trò ngày càng quan trọng của TP. Hồ Chí Minh trong chiến lược hợp tác quốc tế của Hyogo. Đồng thời khẳng định, sau khi Biên bản ghi nhớ được gia hạn vào tháng 5/2024, cơ chế hợp tác song phương thông qua Diễn đàn Kinh tế ngày càng có ý nghĩa chiến lược. Đặc biệt, ông Hattori Yohei nhấn mạnh hợp tác phát triển nguồn nhân lực là một trong những ưu tiên hàng đầu.

Hyogo đang xây dựng hệ thống chứng nhận dành cho các doanh nghiệp sử dụng lao động nước ngoài, tạo môi trường làm việc ổn định, bền vững và thân thiện cho lao động quốc tế, trong đó có Việt Nam. “Chúng tôi kỳ vọng người lao động Việt Nam sẽ có cơ hội phát triển nghề nghiệp tại Hyogo, sau đó quay trở lại Việt Nam làm việc trong các doanh nghiệp Nhật Bản, đặc biệt là doanh nghiệp Hyogo đang đầu tư tại TP. Hồ Chí Minh. Đây sẽ là một vòng tuần hoàn tích cực trong phát triển nguồn nhân lực hai bên”, ông Hattori nói.

Từ góc độ ngoại giao kinh tế, ông Ono Masuo, Tổng Lãnh sự Nhật Bản tại TP. Hồ Chí Minh đánh giá, sau khi hợp nhất TP. Hồ Chí Minh đã trở thành đô thị kinh tế lớn nhất Việt Nam, mở ra không gian phát triển mới, thu hút mạnh mẽ sự quan tâm của doanh nghiệp Nhật Bản. Các lĩnh vực như công nghệ cao, công nghiệp xanh, logistics, đô thị thông minh… đang là trọng tâm trong chiến lược đầu tư của doanh nghiệp Nhật Bản tại TP. Hồ Chí Minh.

Ông Ono Masuo cũng cho biết, nhu cầu kết nối nguồn nhân lực chất lượng cao giữa hai địa phương đang tăng mạnh, thể hiện rõ qua các chương trình hợp tác như dự án kết nối sinh viên Đại học Bách khoa TP. Hồ Chí Minh với các doanh nghiệp tại Hyogo.

Ngoài ra, việc Sân bay Kobe chính thức được quốc tế hóa từ năm 2025 mở ra cơ hội khai thác các chuyến bay thương mại thuê chuyến giữa Kobe và Việt Nam, hứa hẹn sẽ tăng cường mạnh mẽ giao lưu kinh tế, nhân sự và văn hóa giữa hai bên trong giai đoạn tới.

Nhật Bản chuyển hướng đầu tư, cơ hội mới cho thành phố trong kỷ nguyên xanh - số

Tại Diễn đàn, các chuyên gia, diễn giả và doanh nghiệp hai bên đã chia sẻ kinh nghiệm, cơ hội hợp tác giữa TP. Hồ Chí Minh và Nhật Bản, đặc biệt với tỉnh Hyogo, xoay quanh các chủ đề như chuyển đổi số, xanh, môi trường đầu tư và phát triển công nghệ, đô thị thông minh. Qua đó, góp phần khắc họa rõ nét tiềm năng hợp tác trong các lĩnh vực công nghệ, năng lượng sạch, công nghiệp hỗ trợ và phát triển đô thị thông minh trong thời gian tới.    

Ông Abe Ryota, chuyên gia kinh tế của Ngân hàng Sumitomo Mitsui đã chia sẻ nhiều góc nhìn chiến lược về sự chuyển dịch trong cơ cấu đầu tư và tiêu dùng của nền kinh tế Nhật Bản, mở ra những cơ hội hợp tác mới cho Việt Nam, đặc biệt là TP. Hồ Chí Minh.

Theo ông Abe, dòng vốn đầu tư trực tiếp từ Nhật Bản vào Việt Nam đang có xu hướng thay đổi rõ rệt. Trong khi đầu tư vào lĩnh vực sản xuất dần chững lại thì từ năm 2022, các ngành phi sản xuất lại ghi nhận tốc độ tăng trưởng mạnh mẽ. Cùng với đó, số lượng doanh nghiệp Nhật Bản hoạt động tại Việt Nam đã tăng từ 1.944 công ty (năm 2019) lên 2.394 công ty (năm 2023), cho thấy Việt Nam vẫn là điểm đến đầu tư hấp dẫn và ổn định.

Ở góc độ địa phương, ông Nakajima Naoto, Trưởng Ban Đối ngoại Chính quyền tỉnh Hyogo, đã giới thiệu về tiềm năng của Hyogo, tỉnh có quy mô kinh tế đứng thứ 6 Nhật Bản. Với vị trí chiến lược tại vùng Kansai, cùng hệ thống giao thông phát triển như sân bay Kobe, cảng Kobe, Hyogo đang thúc đẩy quốc tế hóa hạ tầng bằng các chuyến bay quốc tế thuê chuyến từ tháng 4/2025 và hướng tới bay định kỳ vào năm 2030.

Bên cạnh công nghiệp truyền thống (thép, cơ khí, đóng tàu), Hyogo còn đẩy mạnh phát triển các ngành công nghiệp thế hệ mới như năng lượng hydro, hàng không vũ trụ, công nghệ giao thông tiên tiến (ô tô bay, máy bay không người lái). Tỉnh cũng tạo dựng môi trường đầu tư thân thiện cho doanh nghiệp nước ngoài thông qua chính sách hỗ trợ “một cửa”, ưu đãi thuế, trợ cấp thuê văn phòng và hệ sinh thái sống chất lượng cao với 12 trường quốc tế cùng dịch vụ hỗ trợ đa ngôn ngữ.

Về phía địa phương, ông Nguyễn Thanh Toàn, Phó Giám đốc Sở Tài chính TP. Hồ Chí Minh - cho biết, từ ngày 1/7/2025, thành phố bước vào giai đoạn phát triển mới sau khi mở rộng địa giới hành chính. TP. Hồ Chí Minh đặt mục tiêu trở thành trung tâm kinh tế - tài chính quốc tế, công nghệ cao và logistics khu vực, trong đó Nhật Bản là một đối tác chiến lược then chốt.

Tính đến tháng 6/2025, Nhật Bản là nhà đầu tư lớn thứ 3 tại TP. Hồ Chí Minh, với 2.232 dự án còn hiệu lực và tổng vốn đầu tư đăng ký đạt hơn 15,4 tỷ USD, chiếm gần 20% tổng FDI toàn Thành phố. Sự hiện diện lâu dài và mạnh mẽ của các tập đoàn như AEON, Mitsubishi, Hitachi Zosen, MUFG, Mizuho, Tokyu Corporation… là minh chứng cho sự tin tưởng vào môi trường đầu tư của TP. Hồ Chí Minh.

Chia sẻ về định hướng của thành phố trong lĩnh vực chuyển đổi xanh, ông Phạm Bình An, Phó Viện trưởng Viện Nghiên cứu Phát triển TP. Hồ Chí Minh, nhấn mạnh chuyển đổi xanh không còn là lựa chọn mà là chiến lược phát triển tất yếu. Trước cam kết phát thải ròng bằng “0” vào năm 2050 tại COP26, TP. Hồ Chí Minh xác định ba trụ cột chính: kinh tế xanh, kinh tế tuần hoàn và kinh tế số.

Các lĩnh vực ưu tiên gồm năng lượng, công nghiệp, giao thông, hạ tầng, thương mại - dịch vụ và nông nghiệp. Kế hoạch trọng điểm bao gồm phát triển trung tâm năng lượng tái tạo tại Bà Rịa - Vũng Tàu, chuyển đổi khu công nghiệp sinh thái - tuần hoàn và thúc đẩy giao thông công cộng, công trình xanh. Chương trình “Vì một Cần Giờ xanh” đặt mục tiêu biến huyện Cần Giờ thành đô thị net-zero kiểu mẫu trong 5 năm, với các giải pháp như đo trữ lượng carbon rừng ngập mặn, sử dụng năng lượng sạch, phát triển giao thông xanh, giảm rác thải nhựa và xây dựng “làng xanh”.

Phát biểu kết luận Diễn đàn, Phó Chủ tịch UBND TP. Hồ Chí Minh nhấn mạnh: Diễn đàn hôm nay đã mang đến nhiều nội dung thiết thực, từ bối cảnh kinh tế Nhật Bản, chiến lược chuyển đổi số và thu hút đầu tư của tỉnh Hyogo, đến các định hướng phát triển trọng tâm của TP. Hồ Chí Minh trong chuyển đổi xanh, chuyển đổi số và cải thiện môi trường đầu tư. Phần trình bày của các doanh nghiệp hai bên cũng cho thấy rõ tiềm năng hợp tác trong các lĩnh vực công nghệ, năng lượng sạch, công nghiệp hỗ trợ và đô thị thông minh.

"Sự chia sẻ sâu sắc, cởi mở của các diễn giả thể hiện tinh thần hợp tác mạnh mẽ, cùng tầm nhìn phát triển bền vững giữa TP. Hồ Chí Minh và tỉnh Hyogo. Những nội dung được đưa ra sẽ là nền tảng quan trọng để hai địa phương xây dựng các chương trình hợp tác cụ thể, phù hợp với nhu cầu doanh nghiệp và bối cảnh mới. TP. Hồ Chí Minh đang bước vào giai đoạn phát triển mới với tầm nhìn rộng mở. Thành phố mong muốn tiếp tục đồng hành cùng tỉnh Hyogo và các đối tác quốc tế trong hành trình xanh - số - thông minh phía trước", ông Nguyễn Lộc Hà bày tỏ.

Diễn đàn Kinh tế TP. Hồ Chí Minh - Hyogo 2025 được kỳ vọng là bước đệm chiến lược, thúc đẩy hợp tác sâu rộng hơn nữa giữa doanh nghiệp hai địa phương, hướng tới một mô hình phát triển song hành giữa tăng trưởng kinh tế và bảo vệ môi trường, dựa trên nền tảng đổi mới sáng tạo, đầu tư xanh và chuyển đổi số.