Tin Khu Vực 
Nhận diện “điểm nghẽn”
Theo báo cáo từ UBND tỉnh Điện Biên, thực hiện Chương trình khuyến công giai đoạn 2021-2025, trong bốn năm (từ 2021-2024), toàn tỉnh đã triển khai 19 đề án khuyến công với tổng kinh phí hỗ trợ hơn 3,63 tỷ đồng. Đáng chú ý, nguồn khuyến công quốc gia chiếm hơn một nửa (2,1 tỷ đồng), tập trung cho 7 đề án; còn lại là kinh phí địa phương hỗ trợ 12 đề án. Năm 2025, dự kiến tiếp tục thực hiện 5 đề án khuyến công địa phương (kinh phí 550 triệu đồng) và 2 đề án khuyến công quốc gia nhưng chưa được giao kinh phí.
Các nội dung hỗ trợ chủ yếu xoay quanh việc xây dựng mô hình trình diễn kỹ thuật, chuyển giao công nghệ, ứng dụng máy móc tiên tiến; xây dựng mô hình sản xuất sạch hơn và hệ thống xử lý ô nhiễm môi trường.
Giai đoạn 2021-2025, nhiều cơ sở công nghiệp nông thôn trên địa bàn tỉnh Điện Biên được hỗ trợ đầu tư máy móc thiết bị tiên tiến vào sản xuất. Ảnh minh hoạ
Điểm sáng khác là hoạt động bình chọn sản phẩm công nghiệp nông thôn tiêu biểu. Chỉ riêng năm 2023, đã có 17 sản phẩm của 34 cơ sở được công nhận sản phẩm công nghiệp nông thôn tiêu biểu cấp tỉnh. Một số sản phẩm tiêu biểu như hộp đựng trà của Hợp tác xã Thủ công mỹ nghệ Anh Minh hay bộ khăn piêu, túi thái của hộ kinh doanh Lò Văn Phong đã được bình chọn sản phẩm công nghiệp nông thôn tiêu biểu cấp quốc gia.
Theo đánh giá chung, các đề án khuyến công đã giúp nhiều cơ sở sản xuất mạnh dạn đầu tư, ứng dụng thiết bị tiên tiến, qua đó tăng năng suất, nâng chất lượng sản phẩm và giảm ô nhiễm môi trường. Đây cũng là cơ sở để Điện Biên kết nối chương trình khuyến công với các mục tiêu xây dựng nông thôn mới, phát triển sản phẩm OCOP, hình thành chuỗi giá trị sản xuất bền vững.
Tổng nguồn lực huy động cho khuyến công giai đoạn 2021-2024 đạt hơn 7,55 tỷ đồng, trong đó hơn 51% là vốn đối ứng từ doanh nghiệp. Con số này cho thấy vai trò “vốn mồi” của ngân sách nhà nước đã phát huy tác dụng, kéo theo sự chủ động, đồng hành của khu vực sản xuất.
Tuy vậy, theo đánh giá từ UBND tỉnh Điện Biên, bức tranh khuyến công Điện Biên vẫn tồn tại những mảng màu chưa sáng. Trước hết, cơ cấu nội dung hỗ trợ còn lệch, tập trung gần như hoàn toàn vào ứng dụng máy móc thiết bị; các mảng khác như phát triển nguồn nhân lực, tư vấn thông tin, liên kết chuỗi giá trị hầu như chưa triển khai. Một số đề án phải điều chỉnh hoặc dừng do khó khăn về vốn, điều kiện thực hiện.
Hạn chế này bắt nguồn từ nhiều nguyên nhân, trong đó, hạ tầng công nghiệp còn yếu; nguồn lực tài chính của tỉnh hạn chế; số lượng doanh nghiệp công nghiệp quy mô vừa và lớn rất ít; phần lớn cán bộ khuyến công cấp huyện kiêm nhiệm, thiếu kinh nghiệm; cơ sở vật chất phục vụ hoạt động khuyến công chưa đáp ứng yêu cầu.
Lấp đầy khoảng trống, định hướng rõ ràng cho giai đoạn mới
Bước sang giai đoạn 2026-2030, Điện Biên dự kiến huy động khoảng 13 tỷ đồng cho công tác khuyến công, trong đó 10 tỷ đồng từ nguồn quốc gia, 3 tỷ đồng từ ngân sách địa phương.
Các trọng tâm bao gồm: Xây dựng ít nhất 2 mô hình trình diễn kỹ thuật công nghệ mới, sản phẩm mới; hỗ trợ 45 cơ sở ứng dụng máy móc, thiết bị tiên tiến; định kỳ tổ chức bình chọn sản phẩm công nghiệp nông thôn tiêu biểu, hỗ trợ các cơ sở tham gia hội chợ triển lãm.
Tỉnh cũng tăng cường truyền thông chính sách, xây dựng chuyên mục, bản tin khuyến công; tổ chức tập huấn nâng cao năng lực cho cán bộ; thực hiện các chuyến học tập kinh nghiệm, mở rộng kết nối vùng để tìm kiếm mô hình và công nghệ phù hợp.
Để đạt được mục tiêu, báo cáo của tỉnh nhấn mạnh bốn nhóm giải pháp lớn. Trong đó: Hoàn thiện cơ chế, chính sách, tập trung vào ngành nghề và địa bàn ưu tiên; kiện toàn tổ chức bộ máy, nâng cao năng lực cán bộ; đẩy mạnh phối hợp liên ngành, lồng ghép khuyến công với các chương trình mục tiêu quốc gia; bố trí đủ kinh phí và huy động thêm nguồn lực xã hội.
Từ thực tế triển khai và định hướng đã xác định, tỉnh Điện Biên kiến nghị Bộ Công Thương sớm ban hành Nghị định sửa đổi Nghị định 45/2012/NĐ-CP và phê duyệt Chương trình khuyến công quốc gia giai đoạn 2026-2030, nhằm tạo căn cứ pháp lý và cơ chế tài chính ổn định. Đồng thời, đề nghị Trung ương tiếp tục ưu tiên bố trí vốn khuyến công quốc gia cho các địa phương khó khăn như Điện Biên để mở rộng quy mô và đa dạng nội dung hỗ trợ.
Về phía chính quyền tỉnh, cần có cam kết rõ hơn trong việc bố trí ngân sách đối ứng, hỗ trợ xây dựng hạ tầng cho cụm công nghiệp, nâng cấp trang thiết bị cho Trung tâm Khuyến công và tư vấn phát triển công nghiệp. Đồng thời, tăng cường vai trò của các hiệp hội ngành hàng, hợp tác xã trong việc kết nối tiêu thụ sản phẩm, xúc tiến thương mại và tiếp cận thị trường xuất khẩu.
Khuyến công vốn là một chương trình “mềm”, tuy không đầu tư hạ tầng lớn, nhưng nếu được thiết kế và thực hiện đúng sẽ tác động trực tiếp đến năng lực sản xuất và thu nhập của người dân. Với Điện Biên, nơi xuất phát điểm kinh tế còn thấp, chương trình này chính là “đòn bẩy” để rút ngắn khoảng cách phát triển, từng bước hình thành một nền công nghiệp nông thôn hiện đại, bền vững và mang bản sắc riêng.
Giai đoạn 2021-2024, Điện Biên đã triển khai thực hiện 19 đề án khuyến công với tổng kinh phí hỗ trợ là 3.630,476 triệu đồng; trong đó, kinh phí khuyến công quốc gia hỗ trợ 7 đề án với tổng kinh phí là 2.100 triệu đồng; kinh phí khuyến công địa phương hỗ trợ 12 đề án với tổng kinh phí 1.530,476 triệu đồng. Năm 2025, địa phương dự kiến thực hiện 5 đề án khuyến công địa phương với kinh phí 550 triệu đồng và 2 đề án khuyến công quốc gia với kinh phí 600 triệu đồng.
