Gặp những người canh cho rừng ngủ tại Quảng Trị

Hệ thống thiên nhiên đa dạng

Nằm trong hệ thống dãy núi Trung Trường Sơn, ở phía Tây Nam của tỉnh Quảng Trị thuộc địa phận xã Kim Ngân, Khu dự trữ thiên nhiên Động Châu - Khe Nước Trong được các chuyên gia, các nhà khoa học gọi với cái tên trìu mến là “Khu rừng hy vọng”.

Để bảo vệ cho khu rừng này luôn tươi xanh, đội ngũ cán bộ bảo vệ rừng, lực lượng tiên phong của Ban Quản lý Khu dự trữ thiên nhiên Động Châu - Khe Nước Trong đang thầm lặng thể hiện vai trò quan trọng trong việc giữ gìn “lá phổi xanh” của miền Trung.

Ông Bạch Thanh Hải, Giám đốc Khu Dự trữ thiên nhiên Động Châu – Khe Nước Trong cho hay, đây là một trong những khu vực có diện tích rừng tự nhiên liên tục rộng lớn nhất ở Việt Nam và chỉ còn thấy tồn tại ở một số khu vực dọc biên giới Việt - Lào. Đặc biệt, khu vực này còn bảo tồn được một diện tích lớn kiểu rừng nhiệt đới thường xanh còn tính chất nguyên sinh trên vùng đất thấp; kiểu rừng này đã trở nên rất hiếm ở Việt Nam do bị tác động mạnh và đã bị thu hẹp ở các vùng khác và là một trong những khu vực có giá trị cao về đa dạng sinh học của dãy Trường Sơn, được nhiều tổ chức Quốc tế về bảo tồn thiên nhiên đánh giá cao.

Đây cũng là khu vực được các tổ chức bảo tồn thiên nhiên thế giới đánh giá rất quan trọng đối với công tác bảo tồn đa dạng sinh học. Quỹ bảo tồn thiên nhiên thế giới (WWF) coi đây là một trong 200 trung tâm đa dạng sinh học trên thế giới (Global 200, WWF 2000). Tổ chức Bảo tồn Chim quốc tế (BirdLife International) đánh giá đây là một trong 62 vùng chim quan trọng và đặc hữu của Việt Nam (BirdLife International 2002). Những quan điểm về địa sinh học của các tác giả đều cho rằng, đây là vùng quan trọng đối với đa dạng sinh học của Việt Nam và toàn cầu.

Đây được ví như là “Vườn thượng uyển” đối với sự tồn tại của các hệ sinh thái rừng vùng thấp và những loài động thực vật, đặc biệt là các loài thú lớn và loài chim có kích thước lớn. Về động vật, nơi đây có 357 loài động vật có xương sống trên cạn; trong đó: 76 loài thú, 214 loài chim và 67 loài bò sát ếch nhái. Tổng số 76 loài thú ghi nhận ở khu vực Động Châu-Khe Nước Trong có tất cả các loài thú đặc trưng cho vùng Bắc Trường Sơn đã ghi nhận được thông qua khảo sát trực tiếp hoặc kết quả bẫy ảnh có nhiều loại thú nguy cấp, quý hiếm cần phải bảo tồn như: Chà vá chân nâu, voọc Hà Tĩnh, vượn siki, cu ly nhỏ, thỏ vằn, tê tê Java, gấu ngựa, mang Trường Sơn, mang lớn, sao la, sơn dương... So với các khu vực bảo tồn và vườn quốc gia khác ở Việt Nam, độ phong phú của các loài động vật ở Khu dự trữ thiên nhiên Động Châu - Khe Nước Trong còn rất cao.

Những người hùng thầm lặng  

Giữa đại ngàn Động Châu – Khe Nước Trong, nơi mây phủ quanh năm và cây rừng rì rào kể chuyện ngàn xưa, có những con người lặng thầm bước đi giữa gian khó, đó là những cán bộ bảo vệ rừng. Họ là những người làm công việc ít được nhắc tên nhưng lại là “tấm khiên” đầu tiên giữa thiên nhiên và sự tàn phá.

Anh Phạm Văn Hòa - nhân viên bảo vệ rừng Khu Dự trữ thiên nhiên Động Châu – Khe Nước Trong là người đã gắn bó với rừng hơn 10 năm nay. Mỗi chuyến tuần tra dài ngày, anh cùng đồng đội mang theo cơm vắt, áo mưa, máy định vị và lòng tin tưởng vào sứ mệnh gìn giữ đại ngàn. 

“Rừng không nói, nhưng nếu mình bỏ mặc, rừng sẽ chết. Khi rừng chết, dân bản cũng không còn nguồn nước, không còn thuốc rừng, không còn cái mát mùa hè và ấm mùa đông. Bị sốt rét, bị mối cắn đến lở chân, bị lâm tặc dọa nạt… là chuyện quá quen thuộc”- anh Hoà chia sẻ. 

Không điện, không sóng điện thoại, không có thời gian rảnh rỗi như người khác… Nhưng ở nơi xa xôi ấy, những người bảo vệ rừng lại tìm thấy ý nghĩa trong từng việc nhỏ: gỡ một chiếc bẫy thú, cứu một tổ chim non khỏi kẻ săn trộm, chỉ dẫn trẻ em vùng đệm không phá rừng lấy củi. 

“Mặc dù công việc khá vất vả và có đặc thù riêng nhưng anh em chúng tôi vẫn cùng nhau cố gắng giữ lấy từng nhành cây, ngọn cỏ ở khu rừng này. Công việc nào cũng cao quý, do đó chúng tôi xem công việc này là một trong những công việc được nhà nước phân công và luôn cố gắng hoàn thành nhiệm vụ .” – anh Trần Văn Thuyết - Trạm trưởng Trạm Bảo vệ Cầu Khỉ chia sẻ.

Công việc bảo vệ rừng là hành trình nhiều thử thách, vất vả, đôi khi đơn độc. Nhưng chính trong gian khó, ý chí, bản lĩnh và tình yêu rừng của những người cán bộ bảo vệ càng sáng lên. Họ là những người “gác rừng không đợi danh”, sống giản dị nhưng âm thầm tạo nên những tấm chắn vững vàng trước biến đổi khí hậu, phá rừng, suy thoái sinh học.  

Khu Dự trữ thiên nhiên Động Châu – Khe Nước Trong là đơn vị có chức năng giúp Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh Quảng Trị thực hiện trách nhiệm quản lý, bảo vệ, phát triển rừng đặc dụng; bảo tồn thiên nhiên, phát huy giá trị đa dạng sinh học, nguồn gen sinh vật, mẫu chuẩn hệ sinh thái, giá trị văn hóa, lịch sử; nghiên cứu khoa học, hợp tác quốc tế, cứu hộ và phát triển sinh vật; giáo dục nâng cao nhận thức môi trường và cung ứng dịch vụ môi trường rừng; phát triển du lịch sinh thái theo quy định của pháp luật thuộc phạm vi được giao quản lý.