Tin Khu Vực 
Đức đặt tham vọng trở thành cường quốc nhiệt hạch
Chính phủ Đức vừa công bố "Chương trình nghị sự công nghệ cao" (High-Tech Agenda) nhằm mở đường cho công nghệ nhiệt hạch, một trong những lĩnh vực tiên phong có thể thay đổi cuộc chơi trong cuộc đua chuyển đổi năng lượng.
Theo Bộ Khoa học và Giáo dục Liên bang Đức, mục tiêu dài hạn là xây dựng nhà máy nhiệt hạch đầu tiên trên thế giới vận hành vào khoảng năm 2040, đóng vai trò trung tâm trong chiến lược trung hòa carbon đến năm 2045.
Chính phủ Đức lập kế hoạch phát triển điện nhiệt hạch để chuyển đổi năng lượng. Ảnh minh họa
Chương trình này sẽ bao gồm hai cột mốc chính, đến cuối năm 2025, Đức sẽ ban hành Kế hoạch hành động Nhiệt hạch (Fusion Action Plan); đến cuối 2026, nước này sẽ công bố Lộ trình nghiên cứu và đổi mới nhiệt hạch (Fusion Innovation Research and Energy Roadmap - FIRE), xác định các công nghệ trọng tâm và hướng phát triển trong 10 - 15 năm tới.
Chính phủ Liên bang cho biết sẽ tạo ra hai Trung tâm kết nối và đổi mới công nghệ để hỗ trợ phát triển hai xu hướng công nghệ chính: nhiệt hạch với từ trường từ (magnetic confinement) và nhiệt hạch quán tính bằng laser (inertial confinement). Mục tiêu không chỉ là xây dựng nền tảng khoa học, mà còn thu hút đầu tư, phát triển đội ngũ nhân tài và đảm bảo chuỗi cung ứng nội địa.
Bộ trưởng Nghiên cứu Đức Dorothee Bar nhấn mạnh rằng công nghệ nhiệt hạch "Made in Germany" phải trở thành biểu tượng của công nghệ tiên tiến toàn cầu. Vị lãnh đạo này khẳng định nhiệt hạch là một trong những đột phá lớn có tiềm năng giải quyết bài toán năng lượng và khí hậu.
Bên cạnh nhiệt hạch, chương trình High-Tech Agenda còn bao phủ nhiều lĩnh vực mới như AI, vi điện tử, sinh học, pin, điện hóa carbon (CCU) nhằm đổi mới toàn diện nền công nghiệp Đức và đảm bảo tự chủ kinh tế trước các biến động địa chính trị.
Startup Đức chạy đua để dẫn đầu thời đại nhiệt hạch
Song song với chiến lược của chính phủ, nhiều startup nội địa tại Đức đang nhận được sự hỗ trợ lớn về chính sách và tài chính để đạt đến dấu mốc vận hành thực tế.
Nổi bật là Proxima Fusion, một startup từ Viện Vật lý Plasma Max Planck (IPP) ở Munich. Proxima Fusion tuyên bố mục tiêu phát triển reactor theo thiết kế "stellarator", loại thiết bị dùng từ trường xoắn để duy trì plasma ổn định lâu hơn. Startup này vừa gọi được 130 triệu Euro để phát triển thiết bị nam châm mẫu Model Coil vào năm 2027, trước khi xây dựng reactor demo trị giá 1 tỷ Euro vào đầu thập niên 2030.
Trong khi đó, Marvel Fusion, startup khác cũng đặt tại Munich, đang đẩy mạnh phương pháp nhiệt hạch laser, dựa trên quá trình quán tính. Marvel Fusion huy động được 113 triệu Euro và hợp tác với Siemens Energy, dự kiến ra mắt lò phản ứng thử nghiệm vào năm 2032. Startup này cho biết có thể cung cấp điện với chi phí dưới 5 xu/kWh khi thương mại hóa vào năm 2036.
Ngoài ra, Focused Energy, startup hợp tác giữa Mỹ và Đức, đang chuẩn bị xây dựng nhà máy thử nghiệm tại khu vực nhà máy điện hạt nhân Biblis đã ngừng hoạt động. Dự án nhận được sự hỗ trợ từ tập đoàn RWE và chính quyền bang Hessen với ngân sách ban đầu 20 triệu Euro, chi phí dự đoán tổng lên đến 5 - 7 tỷ Euro.
Sự trỗi dậy đồng thời của chính phủ Liên bang Đức và khối doanh nghiệp khẳng định tầm nhìn chiến lược dài hạn, biến Đức trở thành quốc gia đi đầu trong cuộc cách mạng nhiệt hạch. Dù chỉ là một trong nhiều lựa chọn năng lượng trong tương lai, nhiệt hạch vẫn đang nhận được sự quan tâm chưa từng có và được định hướng để đồng hành với chính sách quốc gia đối với tương lai năng lượng châu Âu.
Đức đặt mục tiêu vận hành nhà máy nhiệt hạch đầu tiên vào năm 2040 và đạt trung hòa carbon vào năm 2045. Chương trình High-Tech Agenda tập trung vào hai hướng công nghệ chính là nhiệt hạch từ trường từ và laser. Các startup như Proxima Fusion, Marvel Fusion và Focused Energy đang được hỗ trợ mạnh để hiện thực hóa tham vọng này.
