Doanh nghiệp Việt hướng tới Ấn Độ: Từ tầm nhìn đến triển khai thực tiễn

Ấn Độ - thị trường tiềm năng cho doanh nghiệp Việt

Trong bối cảnh thị trường truyền thống và chuỗi cung ứng toàn cầu liên tục biến động, việc mở rộng hoạt động ra nước ngoài không còn là lựa chọn mà trở thành nhu cầu tất yếu đối với các doanh nghiệp Việt Nam. Trong số những thị trường mới nổi, Ấn Độ đang nổi lên như một điểm đến chiến lược, tiềm năng và thực tế hơn bao giờ hết.

Với dân số hơn 1,46 tỷ người và là nền kinh tế lớn thứ 4 thế giới, Ấn Độ sở hữu một thị trường tiêu dùng khổng lồ với tầng lớp trung lưu đang tăng nhanh. Là quốc gia có diện tích đứng thứ 7 toàn cầu, Ấn Độ không chỉ sở hữu nguồn nhân công dồi dào với chi phí hợp lý, mà còn có quỹ đất lớn, thuận lợi cho các hoạt động đầu tư sản xuất quy mô lớn.

Chính phủ Ấn Độ cũng đang đẩy mạnh chiến lược "Make in India" nhằm thu hút đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) vào các lĩnh vực sản xuất, chế biến, công nghệ và logistics. Ấn Độ đã ký kết nhiều hiệp định thương mại tự do (FTA), gần đây nhất là FTA với Anh, mở ra cơ hội xuất khẩu và kết nối chuỗi cung ứng cho các doanh nghiệp FDI có hiện diện tại đây.

Phát biểu khai mạc hội thảo, ông Bùi Trung Thướng, Tham tán Thương mại Việt Nam tại Ấn Độ, nhấn mạnh: Việt Nam và Ấn Độ có nhiều tiềm năng hợp tác kinh tế thương mại, đầu tư. Tuy nhiên, kim ngạch thương mại song phương vẫn chưa phản ánh đầy đủ tiềm năng và kỳ vọng hai bên, một phần do sự hiện diện của doanh nghiệp Việt Nam tại thị trường Ấn Độ còn hạn chế. Việc doanh nghiệp Việt chủ động hiện diện tại Ấn Độ không chỉ giúp mở rộng thị trường, mà còn là bước đi chiến lược để kết nối vào chuỗi cung ứng khu vực, tận dụng nhân lực giá rẻ, hưởng ưu đãi thuế quan, và gia tăng năng lực cạnh tranh toàn cầu. Rào cản lớn nhất đối với doanh nghiệp Việt vẫn là quá trình thiết lập pháp nhân, tuân thủ quy định pháp lý, thuế, hải quan và thủ tục hành chính tại Ấn Độ. Không ít doanh nghiệp Việt chia sẻ rằng, đã mất đến 2 năm thực hiện thủ tục thành lập công ty nhưng vẫn không đạt kết quả như kỳ vọng, gây lãng phí thời gian, nhân lực và làm chậm cơ hội tiếp cận thị trường. Các doanh nghiệp cần có chiến lược tiếp cận thị trường Ấn Độ chuyên nghiệp, bài bản hơn.

Cần chiến lược bản địa hóa và tiếp cận chuyên nghiệp 

Trước thực tế đó, ngày 25/7/2025, Thương vụ Việt Nam tại Ấn Độ đã tổ chức hội thảo trực tuyến với chủ đề: "Mở đường vào thị trường Ấn Độ: Giải pháp pháp lý - thuế - thủ tục cho doanh nghiệp Việt Nam". Hội thảo tập trung cung cấp hướng dẫn thực tiễn, bài bản và hiệu quả cho các doanh nghiệp đang quan tâm hoặc chuẩn bị đầu tư sang Ấn Độ.

Trong phần trình bày chính, ông Manan Agarwal - Giám đốc công ty tư vấn KrayMan Consultants LLP - đã cung cấp những hướng dẫn chuyên sâu và thực tiễn. Cụ thể: Các loại hình doanh nghiệp phù hợp với nhà đầu tư nước ngoài tại Ấn Độ; quy trình, thời gian và hồ sơ đăng ký pháp nhân; các quy định về thuế, đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI), chuyển lợi nhuận ra nước ngoài; thủ tục mở tài khoản ngân hàng, nộp thuế, kê khai tuân thủ định kỳ; những lỗi phổ biến và cách tiếp cận hiệu quả khi lần đầu thâm nhập thị trường Ấn Độ.

Luật sư Manan Agarwal đã chỉ ra một số sai lầm phổ biến mà các doanh nghiệp nước ngoài thường gặp phải khi đầu tư vào thị trường Ấn Độ. Trước hết là việc đánh giá thấp mức độ phức tạp của hệ thống pháp luật và thủ tục hành chính tại Ấn Độ, một trong những nguyên nhân dẫn đến chậm trễ, phát sinh chi phí không lường trước và ảnh hưởng tới chiến lược thâm nhập thị trường. Bên cạnh đó, nhiều doanh nghiệp còn thiếu sự bản địa hóa trong sản phẩm, dịch vụ, không phù hợp với thị hiếu người tiêu dùng Ấn Độ; hoặc lựa chọn sai đối tác địa phương, thiếu năng lực hoặc không cùng định hướng phát triển. Một số khác lại quá phụ thuộc vào các ưu đãi từ chính phủ, trong khi không đầu tư đủ vào năng lực vận hành nội tại, nhân sự và đào tạo.

Ngoài ra, các sai sót thường gặp còn bao gồm: Bỏ qua yêu cầu bảo vệ sở hữu trí tuệ, đánh giá thấp những thách thức về cơ sở hạ tầng và logistics, thiếu nghiên cứu thị trường bài bản, hoặc bỏ qua sự khác biệt văn hóa và quy định thuế, pháp lý đặc thù tại từng bang của Ấn Độ.

Để hạn chế những rủi ro trên, ông Manan đưa ra loạt khuyến nghị thiết thực cho doanh nghiệp Việt Nam. Theo đó, cần chủ động tham vấn pháp lý trước khi gia nhập thị trường, tiến hành nghiên cứu thị trường sâu rộng, lựa chọn kỹ lưỡng đối tác bản địa có uy tín, và xây dựng một chiến lược thâm nhập thị trường rõ ràng, có bản địa hóa phù hợp. Đồng thời, doanh nghiệp cũng cần chuẩn bị sẵn kế hoạch thuế, tài chính, quản lý nhân sự, bảo vệ tài sản sở hữu trí tuệ và thường xuyên cập nhật những thay đổi về chính sách đầu tư của Chính phủ Ấn Độ để đảm bảo tuân thủ và tối ưu hóa hiệu quả kinh doanh.

Đặc biệt, phần thảo luận ghi nhận những chia sẻ cởi mở từ doanh nghiệp Việt từng tự xử lý hồ sơ thành lập pháp nhân, cho thấy rằng: Việc tự triển khai thủ tục tại Ấn Độ rất tốn thời gian, dễ sai sót, không hiệu quả nếu thiếu hiểu biết sâu về pháp luật địa phương. Sử dụng dịch vụ từ các công ty tư vấn chuyên nghiệp tại Ấn Độ giúp tiết kiệm thời gian và tạo điều kiện để doanh nghiệp tập trung vào chiến lược kinh doanh, sản xuất và phát triển thị trường. Tính đến nay, một số doanh nghiệp lớn của Việt Nam đã thiết lập thành công đại diện tại Ấn Độ, đóng vai trò cầu nối quan trọng trong lĩnh vực thương mại, du lịch và đầu tư song phương. Tuy nhiên, con số này vẫn còn rất hạn chế nếu so với quy mô thị trường, vẫn chưa tương xứng với tiềm năng hợp tác giữa hai nền kinh tế mang tính bổ sung cao và ít cạnh tranh trực tiếp.

Trong thời gian tới, Ấn Độ sẽ tiếp tục là một thị trường chiến lược, "cánh cửa lớn" mà doanh nghiệp Việt cần mở bằng sự chủ động, chuẩn bị kỹ lưỡng và lựa chọn đúng đối tác hỗ trợ. Thương vụ Việt Nam tại Ấn Độ cam kết tiếp tục đồng hành, tư vấn, kết nối và hỗ trợ doanh nghiệp trong quá trình tiếp cận và khai phá thị trường đầy tiềm năng này.