Tin Khu Vực 
Hơn 4 triệu đồng là khoản phụ phí Trường Tiểu học Phan Chu Trinh (huyện Chư Prông, Gia Lai) dự kiến thu trong những ngày đầu năm học mới. Có thể liệt kê các khoản: 360.000 đồng tiền học tiếng Anh, 100.000 đồng quỹ hỗ trợ hoạt động dạy học, 180.000 đồng vệ sinh công cộng, thậm chí các chi phí bán trú cũng được chia nhỏ.
"Tôi đi họp phụ huynh, nhìn bảng kê mà choáng váng khi thấy tổng số tiền phải đóng cho một năm tới gần 5 triệu đồng. Với gia đình nông dân thu nhập không bao nhiêu, trong khi có 2 con đi học, đây là số tiền lớn với gia đình", một phụ huynh chia sẻ trên Báo Người lao động.
Nhiều trường học trên cả nước đã đề xuất nhiều khoản thu phụ phí ngay đầu năm học. Ảnh minh họa
Nói về vấn đề này, bà Phan Thị Nga, Hiệu trưởng Trường Tiểu học Phan Chu Trinh, cho biết năm học 2025-2026, nhà trường đã tổ chức họp phụ huynh sớm, từ cuối tháng 8/2025 để lấy ý kiến, chuẩn bị tốt cho học sinh bán trú. Thời điểm họp, nhà trường có thông báo thu các khoản cho năm học theo quy định cũ. Các khoản nêu trên chỉ là dự kiến, sau đó nhà trường sẽ cân nhắc để hoàn thiện thu sao cho hợp lý, đúng quy định.
Áp lực các khoản thu đầu năm có lẽ không chỉ riêng với các phụ huynh Trường Tiểu học Phan Chu Trinh. Nó là điệp khúc không mới vang lên mỗi mùa khai giảng, từ nhiều tỉnh, thành khác.
Tại Trường THCS Mỹ Đình 2 (Hà Nội), nhiều phụ huynh băn khoăn khi vào đầu năm học mới được vận động đóng góp, mua tivi 100 inch có giá 40 triệu đồng để tặng trường. Tại Trường THCS Vĩnh Niệm (phường An Biên, TP. Hải Phòng) cũng vừa tiếp nhận được thông tin phản ánh nhà trường có việc thu tiền của phụ huynh để mua sắm một số trang thiết bị các lớp học.
Trong khi, Bộ Giáo dục và Đào tạo đã nhiều lần chấn chỉnh, quy định rõ ràng về những khoản bắt buộc và tự nguyện; các địa phương ngay trước thềm năm học mới cũng liên tục ban hành công văn, chỉ đạo chấn chỉnh, nhấn mạnh nguyên tắc: Chỉ thu đúng, đủ, cần thiết và phải công khai.
Ở Trung ương, Bộ Chính trị vừa quyết định miễn toàn bộ học phí cho học sinh từ mầm non đến hết THPT công lập, bắt đầu từ năm học 2025 - 2026. Một chính sách mang tính lịch sử, giúp các gia đình có con em trong độ tuổi đi học giảm bớt áp lực tài chính.
Thế nhưng, ngay dưới cổng trường, không ít tờ phiếu “tự nguyện” vẫn đến tay phụ huynh. Câu hỏi đặt ra là: Làm thế nào để việc thu - chi trong nhà trường thật sự minh bạch, hợp lý, vừa bảo đảm điều kiện dạy và học, vừa giảm gánh nặng cho gia đình học sinh?
PGS.TS Trần Thành Nam, Phó Hiệu trưởng Trường Đại học Giáo dục (Đại học Quốc gia Hà Nội) từng nhấn mạnh: “Miễn học phí chỉ phát huy hiệu quả nếu đi kèm minh bạch hóa thu chi. Tất cả khoản thu bắt buộc cần chuyển khoản trực tiếp vào tài khoản nhà trường, có đầu vào, đầu ra rõ ràng. Kế hoạch thu chi phải công khai từ cuối năm học trước, để phụ huynh chuẩn bị và phản hồi”.
Thực tế cũng cho thấy, khi thu chi được công khai, rõ ràng, phụ huynh không chỉ yên tâm chấp nhận mà còn sẵn sàng đồng hành, bởi họ thấy đồng tiền mình đóng góp đi đúng chỗ, phục vụ trực tiếp cho việc học của con, thay vì biến thành những “khoản phí vô hình” vô lý.
Vì thế, cái cần dẹp bỏ tận gốc hiện nay chính là lạm thu, vốn đội lốt “tự nguyện”, khoác áo “hỗ trợ”, là gánh nặng đè lên vai phụ huynh ngay đầu năm học. Song chấm dứt lạm thu không có nghĩa là cắt sạch mọi khoản ngoài. Những dịch vụ như bán trú, vệ sinh, trông trẻ sau giờ học… nếu thật sự cần thiết thì vẫn có thể thu, nhưng phải công khai minh bạch, gắn với nhu cầu thực tế, phù hợp mức sống địa phương.
Một nguyên tắc quan trọng cần phải được giữ vững: Thu đúng, thu đủ, thu cần thiết, thu hợp lý và trong khả năng phụ huynh. Chỉ vậy mới giữ được niềm tin của xã hội, mới bảo đảm chính sách miễn học phí phát huy ý nghĩa trọn vẹn.
Nếu lạm thu còn đeo bám, ngày khai giảng không còn là ngày hội tri thức, mà là khởi đầu cho những lo toan.
Ngày 28/2/2025, tại phiên họp của Bộ Chính trị, sau khi nghe báo cáo của Chính phủ về khả năng cân đối tài chính trong và sau quá trình tinh gọn tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị, Bộ Chính trị quyết định thực hiện miễn toàn bộ học phí cho học sinh từ mầm non đến hết trung học phổ thông công lập trên phạm vi cả nước. Thời điểm thực hiện từ đầu năm học mới 2025 - 2026 (tháng 9/2025 trở đi). Bộ Chính trị giao Đảng ủy Chính phủ chỉ đạo Bộ Giáo dục và Đào tạo, Bộ Tài chính, một số bộ, ngành liên quan và các địa phương phối hợp cụ thể hóa, thực hiện nghiêm túc quyết định nêu trên.
