Để doanh nghiệp là ‘bệ đỡ’ cho tăng trưởng kinh tế

Chính sách vẫn là “rào cản” với doanh nghiệp

Tăng trưởng GDP 6 tháng đầu năm 2025 dù đã đạt được những kết quả tích cực, nhưng theo bà Nguyễn Thị Hương - Cục trưởng Cục Thống kê (Bộ Tài chính) cũng thẳng thắn cho rằng, tăng trưởng kinh tế những tháng cuối năm vẫn đối diện với nhiều thách thức đến từ yếu tố bên trong lẫn bên ngoài.

Trong đó, thách thức đến từ yếu tố bên ngoài được bà Nguyễn Thị Hương chỉ rõ: Xung đột địa chính trị giữa các quốc gia ngày càng căng thẳng, bất ổn, khó lường sẽ là nguồn rủi ro lớn đối với kinh tế toàn cầu, điều này sẽ ảnh hưởng đến dòng chảy thương mại, đầu tư, chuỗi cung ứng và giá cả hàng hóa và gián tiếp ảnh hưởng tới hoạt động sản xuất, xuất khẩu của của Việt Nam.

“Điều này sẽ bất lợi cho hàng hóa xuất khẩu của Việt Nam, đặc biệt những ngành có tỷ trọng xuất khẩu lớn như dệt may, đồ gỗ, da giày, điện tử …” - bà Nguyễn Thị Hương thông tin.

Bên cạnh đó, biến động tăng tỷ giá sẽ gây áp lực đến chi phí nhập khẩu nguyên vật liệu và thanh toán nợ vay ngoại tệ trong nước. Lãi suất quốc tế vẫn duy trì ở mức cao khiến Việt Nam phải cân đối chính sách tiền tệ thận trọng hơn, giảm dư địa nới lỏng.

Ở trong nước, đại diện Cục Thống kê cho rằng, sản xuất công nghiệp có dấu hiệu phục hồi nhưng chưa vững chắc, chưa đều giữa các ngành. Một số ngành như điện tử, dệt, da giầy, chế biến gỗ… vẫn ghi nhận tăng trưởng cao nhưng bắt đầu có dấu hiệu “hụt hơi” do đơn hàng không tăng và cạnh tranh giá từ các quốc gia khác. 

Tình hình giải ngân vốn đầu tư công vẫn còn nhiều điểm nghẽn do vướng mắc giải phóng mặt bằng, thủ tục pháp lý chồng chéo và năng lực thực hiện dự án ở địa phương còn hạn chế. Trong khi đó, thể chế pháp lý đang được hoàn thiện nhưng còn chậm và nhiều chính sách còn chồng chéo, chưa ổn định, nhất là sau khi sáp nhập đơn vị hành chính.

Sức khoẻ doanh nghiệp - động lực của tăng trưởng

Theo các chuyên gia kinh tế, trong bối cảnh tăng trưởng kinh tế trong nước đang đối mặt với nhiều thách thức đến từ bên trong lẫn bên ngoài thì doanh nghiệp chính là động lực quan trọng đóng góp vào mục tiêu tăng trưởng. Tuy nhiên, theo nhận định của cộng đồng doanh nghiệp, môi trường kinh doanh tại Việt Nam vẫn đang có quá nhiều rào cản, khiến hoạt động sản xuất, kinh doanh của doanh nghiệp trở nên khó khăn.

Số liệu từ Cục Thống kê (Bộ Tài chính) cũng cho thấy, trong nửa đầu năm 2025, cả nước ghi nhận hơn 152.700 doanh nghiệp đăng ký thành lập mới và quay trở lại hoạt động, tăng 26,5% so với cùng kỳ năm ngoái, tuy nhiên cũng ghi nhận số lượng doanh nghiệp rút lui khỏi thị trường là 127.200, tăng 15,5% so với cùng kỳ năm 2024.

Theo phản ánh của các doanh nghiệp ngành dệt may, các thủ tục xin giấy phép đầu tư, đánh giá tác động môi trường, thẩm duyệt và nghiệm thu phòng cháy, chữa cháy… hiện nay rất phức tạp, đòi hỏi phải qua nhiều cấp, ngành và thời gian, làm chậm quá trình triển khai dự án và năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp.

Còn theo Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI), những bất cập trong chính sách và thực thi các chính sách liên quan đến hoạt động đầu tư, kinh doanh của doanh nghiệp vẫn còn khá phổ biến. Đặc biệt, có những quy định can thiệp vào quyền tự chủ kinh doanh, ảnh hưởng đến hoạt động của doanh nghiệp như khống chế mức giảm tối đa của hàng khuyến mại.

Cũng nói về những khó khăn đối với hoạt động của doanh nghiệp, ông Phạm Thanh Tuấn - chuyên gia pháp lý về bất động sản cho rằng: Việc ban hành Luật Đất đai năm 2024, Luật Kinh doanh bất động sản năm 2023, Luật nhà ở 2023 cùng hàng loạt nghị định hướng dẫn đã tạo khuôn khổ pháp lý mới, đồng bộ và có nhiều đổi mới đáng ghi nhận. Tuy nhiên, nhiều quy định trong chính sách đất đai vẫn đang có sự mâu thuẫn, chồng chéo, gây khó cho doanh nghiệp trong quá trình thực thi.

Để tháo gỡ khó khăn, gia tăng cơ hội đạt được mục tiêu tăng trưởng, bên cạnh những giải pháp nhằm củng cố đà phục hồi, duy trì ổn định kinh tế vĩ mô và thúc đẩy tăng trưởng kinh tế, bà Nguyễn Thị Hương cho rằng, Việt Nam cần quan tâm hơn nữa đến “sức khoẻ” của doanh nghiệp thông qua cải thiện môi trường đầu tư, kinh doanh, tạo điều kiện thuận lợi cho sản xuất - kinh doanh, giải ngân đầu tư công và hỗ trợ tiêu dùng nội địa, từ đó tạo thuận lợi cho doanh nghiệp hoạt động.

Đồng quan điểm, ông Nguyễn Cảnh Cường - giảng viên Trường Đại học Kinh tế, Đại học Quốc gia Hà Nội cho rằng: Để doanh nghiệp thực sự là “bệ đỡ” cho tăng trưởng kinh tế, Việt Nam cần chuyển từ vai trò “quản lý” sang vai trò “kiến tạo và điều phối”, tập trung cải thiện môi trường kinh doanh, tăng tính minh bạch và trách nhiệm giải trình, nhằm phát huy sự chủ động, sáng tạo và đóng góp của khu vực doanh nghiệp vào nền kinh tế.

Các tổ chức quốc tế  như Quỹ Tiền tệ Quốc tế; Ngân hàng Thế giới đều điều chỉnh giảm dự báo tăng trưởng kinh tế thế giới trong năm 2025 do lạm phát dai dẳng và nhu cầu tiêu dùng suy yếu…