Đầu tư công khởi sắc, khắc phục tình trạng 'có tiền không tiêu được'

Vốn đầu tư công được khơi thông

Hết tháng 7/2025, theo số liệu từ Bộ Tài chính, cả nước đã giải ngân khoảng 388.301 tỷ đồng, đạt 43,9% kế hoạch được Thủ tướng giao, tăng mạnh so với mức 33,8% cùng kỳ năm ngoái, trong số 42 bộ, cơ quan trung ương, có 4 đơn vị và 19/34 địa phương có tỷ lệ giải ngân đạt từ mức bình quân chung cả nước trở lên.

Đáng chú ý, tỷ lệ giải ngân vốn ngân sách địa phương đạt tới 57,5%, cao hơn 24,2 % so cùng kỳ năm ngoái. Kết quả tích cực này, phản ánh rõ nỗ lực của các địa phương trong điều hành thực hiện nhiệm vụ đầu tư công.

Đánh giá về kết quả giải ngân vốn đầu tư công của Việt Nam 7 tháng, chuyên gia tài chính, TS. Châu Đình Linh - Trường Đại học Ngân hàng TP. Hồ Chí Minh cho rằng, để phát huy hiệu quả hơn nữa động lực tăng trưởng từ đầu tư công, thời gian qua Thủ tướng Chính phủ cũng đã có những chỉ đạo, thậm chí là chỉ đạo quyết liệt, nhất là với những dự án lớn, trọng điểm quốc gia, điển hình như dự án Sân bay quốc tế Long Thành và dự án đường dây 500kV Lào Cai - Vĩnh Yên.

Trong đó, với dự án đường dây 500kV Lào Cai - Vĩnh Yên, đây là dự án có tổng mức vốn đầu tư hơn 7.410 tỷ đồng, điểm đầu là Trạm biến áp 500 kV Lào Cai, điểm cuối là Trạm biến áp 500 kV Vĩnh Yên, với chiều dài khoảng 229,5 km đi qua địa phận 31 xã thuộc 2 tỉnh Lào Cai và Phú Thọ. Để thúc đẩy giải ngân dự án, ngày 9/8 mới đây, Thủ tướng Phạm Minh Chính đã đích thân đến kiểm tra, đôn đốc tiến độ thi công, đồng thời yêu cầu đến ngày 19/8/2025 phải hoàn thành dự án. 

Khẳng định về vai trò của giải ngân vốn đầu tư công với mục tiêu tăng trưởng kinh tế năm 2025, bà Phí Thị Hương Nga, Trưởng ban Thống kê Công nghiệp - Xây dựng (Cục Thống kê - Bộ Tài chính) cho rằng: Đầu tư công đã được Chính phủ xác định là một trong các động lực quan trọng trong năm 2025 để thúc đẩy tổng cầu.

"Đầu tư công cũng là yếu tố dẫn dắt, lan tỏa thu hút đầu tư của khu vực tư nhân, kích hoạt và thu hút các nguồn lực xã hội hướng đến hỗ trợ tăng trưởng kinh tế năm 2025 trong bối cảnh kinh tế toàn cầu còn nhiều bất ổn, kinh tế trong nước còn nhiều khó khăn thách thức" - đại diện Cục Thống kê khẳng định.

Theo đó, để thúc đẩy giải ngân đầu tư công, ngay từ các tháng đầu, quý đầu của năm, nhiều văn bản chỉ đạo của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ đã được ban hành sớm, nhằm mục tiêu đẩy mạnh thực hiện nguồn vốn này, điển hình như: Công điện số 16/CĐ-TTg ngày 18/2/2025 về đôn đốc các bộ ngành và địa phương đẩy nhanh phân bổ và thực hiện giải ngân vốn đầu tư công năm 2025; Quyết định số 523/QĐ-TTg ngày 6/3/2025 thành lập các tổ công tác kiểm tra, đôn đốc, tháo gỡ khó khăn, vướng mắc, đẩy mạnh thực hiện và giải ngân vốn đầu tư công hằng năm tại các bộ, cơ quan Trung ương và địa phương; Nghị quyết số 46/NQ-CP ngày 8/3/2025 về phiên họp thường kỳ của Chính phủ tháng 2/2025.

Kết quả giải ngân vốn đầu tư công 7 tháng được các chuyên gia đánh giá rất tích cực, cho thấy sự chỉ đạo quyết liệt của Chính phủ, sự tập trung triển khai thực hiện của các bộ, ngành và địa phương ngay từ các tháng đầu năm, các biện pháp chỉ đạo đầu năm đã bước đầu phát huy hiệu quả, dòng vốn đầu tư công đã dần được khơi thông.

Khắc phục tình trạng "có tiền mà không tiêu được"

Theo chuyên gia kinh tế, TS. Cấn Văn Lực, kế hoạch giải ngân vốn đầu tư công năm 2025 dự kiến đạt 870.000 tỷ đồng, nếu thực hiện hiệu quả có thể đóng góp thêm 1,8 điểm phần trăm cho GDP, tạo đòn bẩy phát triển sản xuất, xuất khẩu.

Cùng quan điểm chuyên gia tài chính, TS. Châu Đình Linh cho rằng, hiện đầu tư công vẫn là đầu tàu dẫn dắt tăng trưởng kinh tế trong năm 2025. Thực tế, đầu tư công trong 7 tháng đã tạo được con số rất ấn tượng nhờ vào sự quyết liệt của Chính phủ và các bộ, ngành, địa phương.

Tuy nhiên, theo Bộ Tài chính, hiện vẫn còn tới 38 bộ, ngành và 15 địa phương có tỷ lệ giải ngân thấp hơn mức bình quân. Theo đó để đưa tỷ lệ giải ngân vốn đầu tư công năm 2025 về đích 100% như mục tiêu đã đặt ra và góp phần thúc đẩy tăng trưởng kinh tế cả năm đạt 8% trở lên, Bộ Tài chính đã đề xuất các bộ, ngành, địa phương triển khai ngay các giải pháp mang tính then chốt. Trước hết, cần kiên quyết tổ chức thực hiện, không để gián đoạn trong triển khai giải ngân vốn dù đang trong giai đoạn sắp xếp lại bộ máy hành chính.

Còn theo đại diện Cục Thống kê, để thúc đẩy giải ngân vốn đầu tư công những tháng còn lại của năm 2025, các bộ ngành và địa phương cần tâp thực hiện đồng bộ một số giải pháp, bao gồm: Tập trung phân bổ xong kế hoạch vốn đầu tư công 2025 cho các dự án, công trình theo đúng quy định tại Luật Ngân sách nhà nước và Luật Đầu tư công.

Cùng với đó, chỉ đạo quyết liệt các chủ đầu tư tập trung triển khai thực hiện ngay các dự án đã được giao kế hoạch vốn, đẩy nhanh việc thực hiện và giải ngân vốn đầu tư đối với các dự án, công trình chuyển tiếp. Tập trung đẩy nhanh tiến độ, hoàn thành các dự án quan trọng, cấp thiết đang đầu tư dở dang; các dự án công trình có khả năng hoàn thành trong năm 2025.

Đặc biệt, để giải ngân vốn đầu tư công, các bộ, ngành, địa phương cần quyết liệt chỉ đạo chủ đầu tư thực hiện tốt ngay từ khâu chuẩn bị đầu tư, chuẩn bị dự án, nâng cao trách nhiệm người đứng đầu trong việc quyết định chủ trương đầu tư, quyết định đầu tư dự án…

Với những giải pháp trên, cộng với sự quan tâm chỉ đạo của Chính phủ, và đặc biệt là Thủ tướng Chính phủ trong giải ngân đầu tư công, TS Châu Đình Linh kỳ vọng, tình trạng “có tiền mà không tiêu được” sẽ được cải thiện trong những tháng cuối năm.

Bộ Tài chính: Để thúc đẩy giải ngân vốn đầu tư công, các bộ ngành địa phương cần xác định giải ngân vốn đầu tư công là một trong những nhiệm vụ chính trị trọng tâm, người đứng đầu bộ, ngành, địa phương phải xác định rõ các vướng mắc và nguyên nhân giải ngân chậm của từng dự án cụ thể; coi chỉ tiêu giải ngân là cơ sở để đánh giá mức độ hoàn thành nhiệm vụ cuối năm.