Tin Khu Vực 
Chợ phiên Ba Nhất: Không gian văn hóa và giao thương đặc sắc
Ngày 3/8/2025, UBND xã Quảng Tân, tỉnh Quảng Ninh phối hợp với Mặt trận Tổ quốc và các tổ chức chính trị - xã hội tổ chức khai mạc Chợ phiên Ba Nhất miền Sán Cố. Đây là sự kiện thường niên nhằm quảng bá, tiêu thụ nông lâm sản, sản phẩm thổ cẩm của đồng bào dân tộc miền núi và khơi dậy không gian văn hóa truyền thống. Ngay từ sáng sớm, hàng trăm người dân và du khách đã hòa mình trong không khí náo nhiệt của chợ phiên, nơi trưng bày những sản vật đặc trưng: mật ong rừng, gừng, địa liền, thịt trâu gác bếp, măng khô, gà bản, bánh coóc mò, bánh chưng dài cùng sắc màu rực rỡ của vải thổ cẩm.
Không chỉ dừng ở hoạt động mua bán, chợ phiên Ba Nhất còn tổ chức các cuộc thi nấu xôi ngũ sắc, gói bánh truyền thống, trò chơi dân gian như sái mả, múa hát dân tộc. Những hoạt động này biến phiên chợ thành “bảo tàng sống” của văn hóa miền núi, nơi cộng đồng gắn kết, du khách trải nghiệm và sản phẩm bản địa tìm được kênh tiếp cận thị trường tự nhiên, gần gũi nhất.
Các phiên chợ ở Quảng Ninh là cơ hội tiêu thụ hàng hoá miền núi (Ảnh: Công Thành)
Quảng Tân không phải là địa phương duy nhất tổ chức chợ phiên. Tại Quảng Ninh, các khu vực vùng cao đều duy trì các phiên chợ đặc trưng như chợ Hà Lâu (xã Tiên Yên), chợ Lương Mông (xã Ba Chẽ), chợ Đồng Văn và Pò Hèn (xã Bình Liêu). Mỗi chợ phiên đều mang màu sắc riêng, vừa là nơi giao thương hàng hóa vừa là “sân khấu” văn hóa truyền thống của đồng bào các dân tộc thiểu số.
Gắn chợ phiên với xúc tiến tiêu thụ sản phẩm miền núi
Những năm gần đây, Quảng Ninh đẩy mạnh chiến lược phát triển chợ phiên vùng cao thành kênh quảng bá sản phẩm OCOP và tiêu thụ đặc sản miền núi. Hầu hết các sản phẩm tại chợ phiên đều thuộc chương trình OCOP hoặc đặc sản địa phương: mật ong rừng Bình Liêu, miến dong Tiên Yên, gạo nếp nương Ba Chẽ, chè hoa vàng Quảng Sơn… Các gian hàng OCOP được bố trí riêng để giới thiệu đến khách tham quan, đồng thời tạo điều kiện cho hợp tác xã và hộ sản xuất tiếp cận khách hàng, ký kết đơn hàng trực tiếp.
Tỉnh cũng kết hợp chợ phiên với các chương trình xúc tiến thương mại. Nhiều phiên chợ được tổ chức song song với các hội nghị kết nối cung cầu, giúp sản phẩm miền núi không chỉ dừng ở quy mô địa phương mà vươn ra thị trường tỉnh, khu vực và thậm chí xuất khẩu. Sự kiện Chợ phiên Ba Nhất miền Sán Cố năm nay được tỉnh xác định là điểm nhấn trong chuỗi hoạt động quảng bá nông sản vùng cao, gắn với du lịch cộng đồng và bảo tồn bản sắc.
Các huyện vùng cao còn chú trọng đến việc chuẩn hóa sản phẩm để tham gia hệ thống phân phối hiện đại. Nhờ kết hợp quảng bá tại chợ phiên với đào tạo về bao bì, truy xuất nguồn gốc, nhiều sản phẩm miền núi đã bước ra khỏi không gian chợ quê để có mặt trong siêu thị, cửa hàng đặc sản và các sàn thương mại điện tử. Đây là bước chuyển từ mô hình tiêu thụ truyền thống sang kênh phân phối đa dạng, giúp đồng bào dân tộc mở rộng thị trường bền vững hơn.
Quảng Ninh định hướng phát triển chợ phiên vùng cao không chỉ là nơi trao đổi hàng hóa mà còn là sản phẩm du lịch văn hóa. Các phiên chợ ở xã Ba Chẽ, xã Tiên Yên, xã Bình Liêu đều được gắn với tour du lịch cộng đồng, kết hợp tham quan làng bản, trải nghiệm ẩm thực và các lễ hội dân gian. Nhiều du khách đến với Bình Liêu đã coi chợ phiên Đồng Văn hay Pò Hèn là điểm nhấn trong hành trình khám phá “vùng trắng” du lịch miền biên viễn.
Xã Bình Liêu hiện đang triển khai kế hoạch nâng cấp chợ Đồng Văn thành chợ đêm với các chương trình biểu diễn văn nghệ, tái hiện nghi lễ dân tộc như lễ Kiêng gió, lễ Đông chí. Tiên Yên và Ba Chẽ cũng đẩy mạnh việc xây dựng chợ phiên thành “đặc sản du lịch” kết hợp giới thiệu sản phẩm OCOP và văn hóa đồng bào. Những bước đi này không chỉ giúp quảng bá nông sản miền núi mà còn mở thêm sinh kế cho người dân qua phát triển dịch vụ du lịch, ẩm thực, lưu trú.
Sự kiện khai mạc Chợ phiên Ba Nhất miền Sán Cố ngày 3/8 cho thấy rõ quyết tâm của Quảng Ninh trong việc biến phiên chợ trở thành cầu nối kép: quảng bá và tiêu thụ sản phẩm miền núi, đồng thời bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa truyền thống. Với định hướng gắn thương mại với du lịch, tỉnh đang từng bước đưa sản phẩm của bà con dân tộc thiểu số ra khỏi phạm vi làng bản để tiếp cận thị trường rộng lớn hơn, mang lại giá trị kinh tế và văn hóa song hành.
