Cần Thơ mới, trái tim miền Tây - Bài 1: Sứ mệnh 'đầu tàu' phát triển vùng

Sự kiện hợp nhất TP. Cần Thơ, tỉnh Sóc Trăng và tỉnh Hậu Giang theo Nghị quyết 202/2025/QH15 không chỉ đánh dấu bước chuyển mình về địa giới hành chính, mà còn mở ra một kỷ nguyên phát triển mới cho toàn vùng Tây Nam Bộ. TP. Cần Thơ mới, rộng lớn hơn, giàu tiềm năng hơn với kỳ vọng trở thành đô thị động lực, "đầu tàu" đổi mới, sáng tạo và trung tâm liên kết vùng của Đồng bằng sông Cửu Long.

"Đầu tàu" kinh tế vùng Đồng bằng sông Cửu Long

Cần Thơ mới là trung tâm hành chính, kinh tế, văn hóa của Đồng bằng sông Cửu Long, với diện tích hơn 6.360 km² và dân số trên 4 triệu người. Đây chính là đô thị trung tâm, “trái tim” của miền Tây, đang thở nhịp mạnh mẽ hơn bao giờ hết. Sự hợp nhất không chỉ là cộng gộp về địa giới, mà là sự cộng hưởng về tầm nhìn, chiến lược và năng lực tổ chức để xây dựng một cực tăng trưởng mới năng động, thông minh, bền vững ở hạ lưu Mekong - nơi các doanh nghiệp “vươn mình”.

Theo thống kê, năm 2024, tổng sản phẩm trên địa bàn (GRDP) của TP. Cần Thơ (cũ) tăng 7,12%. Trong 6 tháng đầu năm 2025, kinh tế tiếp tục bứt phá với tốc độ tăng trưởng ước đạt 8,38%, cao nhất trong các đô thị cấp vùng. Những con số ấy không chỉ phản ánh tiềm năng nội tại mà còn thể hiện rõ sứ mệnh "đầu tàu" của Cần Thơ trong giai đoạn phát triển mới.

Sự hợp nhất với Hậu Giang và Sóc Trăng càng củng cố thêm sức mạnh tổng hợp cho đô thị mới. Trong đó, Hậu Giang (cũ) đạt tốc độ tăng trưởng GRDP bình quân 9,24%/năm trong giai đoạn 2020 - 2025. Chỉ riêng nửa đầu năm 2025, tăng trưởng ước đạt 10,95%, con số ấn tượng cho thấy sức bật của một trung tâm nông nghiệp công nghệ cao, năng lượng sạch và công nghiệp sinh học.

Trong khi đó, Sóc Trăng (cũ) phát huy rõ vai trò là cửa ngõ kinh tế biển, với sản lượng thủy sản dẫn đầu Đồng bằng sông Cửu Long với kim ngạch xuất khẩu năm 2024 gần 1,9 tỷ USD, đứng thứ tư toàn vùng. Đây cũng là một trong những tỉnh tiên phong về xây dựng nông thôn mới, giảm nghèo bền vững và gìn giữ giá trị văn hóa đặc sắc của các dân tộc Khmer, Hoa và Kinh. Các thành tựu này đã góp phần định hình nên một cực tăng trưởng toàn diện, đa ngành và giàu bản sắc văn hóa trong lòng Cần Thơ mới.

Sau sáp nhập, TP. Cần Thơ hội tụ các vùng kinh tế đặc thù gồm kinh tế biển với hơn 72km bờ biển, nông nghiệp thông minh với hạt nhân là Khu nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao. Cùng với đó là trung tâm đổi mới sáng tạo, công nghiệp chế biến và các cụm bến cảng, logistics trọng điểm.

Trong định hướng phát triển TP. Cần Thơ giai đoạn 2025 - 2030 với mục tiêu lớn: Phấn đấu đến năm 2030, GRDP bình quân đầu người đạt mức thu nhập trung bình cao khoảng 8.400 USD/người và hướng tới thu nhập cao vào năm 2045.

TP. Cần Thơ dự kiến huy động tổng vốn đầu tư toàn xã hội khoảng 422,3 nghìn tỷ đồng trong giai đoạn này, với kỳ vọng tăng trưởng GRDP bình quân đạt trên 10%/năm. Cơ cấu kinh tế chuyển dịch mạnh mẽ, nông nghiệp sẽ giảm xuống dưới 16%, trong khi công nghiệp và xây dựng sẽ chiếm hơn 35%. Trong đó, hạ tầng số được xác định là nền tảng cốt lõi, xuyên suốt mọi lĩnh vực phát triển.

Luật sư Phan Huy Phong, phường Ninh Kiều, TP. Cần Thơ chia sẻ: “Việc sáp nhập tỉnh và triển khai chính quyền 2 cấp là điều người dân chờ đợi, nay đã trở thành hiện thực. Chúng tôi kỳ vọng sẽ giảm bớt những thủ tục như: Đất đai, đăng ký kinh doanh hay cấp phép xây dựng sẽ được rút ngắn thời gian, bớt chờ đợi cũng như bớt đi sự đùn đẩy trách nhiệm ở các cấp”.

Ông Hà Vũ Sơn, Giám đốc Sở Công Thương TP. Cần Thơ cho biết, hiện Sở Công Thương TP. Cần Thơ từng bước triển khai chương trình hành động cụ thể để đưa tinh thần của Nghị quyết vào đời sống. Tăng cường quan hệ đối tác chiến lược với các thành phố lớn trên thế giới, phát triển mạng lưới kết nối ngoại giao và xúc tiến thương mại sẽ là đòn bẩy để Cần Thơ quảng bá hình ảnh một đô thị “năng động - nhân ái - thanh lịch” trong mắt bạn bè quốc tế.

"Đây sẽ là cơ hội “vàng” để tăng cường hoạt động kết nối cung cầu, mở rộng thị trường tiêu thụ nông sản, khai thác tốt thị trường nội địa, mở rộng thị trường xuất khẩu, đa dạng hóa các đối tác, nguồn hàng. Đồng thời, doanh nghiệp cũng thuận lợi, chủ động hơn khi tham gia vào chuỗi giá trị chế biến sâu với hàng hóa có chứng nhận, có thương hiệu”. Ông Sơn chia sẻ.

Cơ hội cho doanh nghiệp vươn mình

Với lợi thế sẵn có sau sáp nhập, cộng đồng doanh nghiệp là một trong những đối tượng trực tiếp nhận được lợi ích lớn. Đồng thời, cũng là lực lượng trung tâm tạo ra động lực phát triển. Đặc biệt, việc không tổ chức cấp huyện mang lại rất nhiều thuận lợi cho hoạt động đầu tư và kinh doanh.

Theo nhiều doanh nhân, lợi ích đầu tiên và rõ rệt nhất là giảm thiểu chi phí và thời gian thực hiện thủ tục hành chính. Việc bỏ bớt tầng trung gian giúp doanh nghiệp dễ dàng tiếp cận trực tiếp với cơ quan cấp tỉnh, nơi có thẩm quyền ra quyết định hoặc ban hành chính sách, nhanh chóng, minh bạch hơn.

Sau khi ba địa phương hợp nhất, thị trường được mở rộng về cả không gian địa lý lẫn dân số. Từ đó, doanh nghiệp có điều kiện tiếp cận nhiều khách hàng hơn, mở rộng địa bàn cung ứng sản phẩm - dịch vụ, đồng thời khai thác lợi thế kinh tế theo quy mô. Với hơn 4,2 triệu dân và địa hình trải dài từ ven biển đến trung tâm đô thị, Cần Thơ mới có tiềm năng trở thành trung tâm tiêu dùng và sản xuất quy mô lớn bậc nhất vùng.

Bà Đoàn Thị Hồng Thắm - Giám đốc Công ty TNHH Hygie & Panacee, đơn vị sản xuất “dược trà” hòa tan (phường Ninh Kiều, TP. Cần Thơ) chia sẻ: “Việc sáp nhập giúp doanh nghiệp như chúng tôi có điều kiện đưa sản phẩm đến nhiều địa phương hơn mà không phải lo ngại rào cản địa lý, chính sách hay chi phí logistics. Đây thực sự là thời cơ để các sản phẩm OCOP vươn ra thị trường lớn hơn, đặc biệt hướng đến xuất khẩu.”

Bên cạnh đó, việc sáp nhập tạo thuận lợi lớn cho công tác quy hoạch các khu kinh tế, khu công nghiệp và khu chế xuất mang tính liên tỉnh. Các chính sách thuế, đất đai, đầu tư sẽ được đồng bộ hơn, giảm tình trạng “mỗi nơi một kiểu” vốn là một trong những rào cản khiến doanh nghiệp e ngại trước đây. Sự nhất quán về chính sách giúp giảm thiểu rủi ro pháp lý trong đầu tư, tạo môi trường ổn định để doanh nghiệp yên tâm mở rộng quy mô, đầu tư công nghệ, nâng cao chất lượng sản phẩm.

Hơn nữa, với lợi thế cảng biển của tỉnh Sóc Trăng (cũ), giờ đây, có thể tận dụng tối đa hệ thống hạ tầng kết nối vùng của Cần Thơ như sân bay quốc tế, cao tốc, trung tâm logistics… Nhờ đó, các doanh nghiệp sản xuất, kinh doanh, xuất nhập khẩu ở ven biển giờ đây không còn phải vận chuyển hàng ngàn kilomet để xuất hàng.

Đặc biệt, với không gian lớn, cơ sở hạ tầng, chính sách nhất quán và thị trường rộng mở sẽ là cơ hội để thu hút mạnh mẽ đối với các tập đoàn trong và ngoài nước. Từ đó, tạo “lực hút” cho doanh nghiệp vệ tinh, doanh nghiệp phụ trợ địa phương cùng phát triển.

Ông Nguyễn Văn Nhựt, Tổng Giám đốc Công ty CP. Hoàng Minh Nhật (xã Định Môn, TP. Cần Thơ) chia sẻ: "Cần Thơ chính thức chuyển sang mô hình chính quyền đô thị 2 cấp và trở thành “thành phố trung tâm vùng” sau sáp nhập địa giới, cơ hội chiến lược cho ngành lúa gạo Đồng bằng sông Cửu Long cũng được mở ra. Đây không còn là câu chuyện đơn thuần về trồng lúa, mà là bài toán định vị lại chuỗi giá trị gạo Việt Nam từ khâu sản xuất đến chế biến, từ thương hiệu đến xuất khẩu. Cần Thơ với vai trò mới được ví như “nút thắt được gỡ” để ngành gạo thoát cảnh sản xuất manh mún, lệ thuộc mùa vụ, rớt giá khi trúng mùa và thiếu hậu cần".

Bài 2: Cần Thơ sau sáp nhập: Đầu tàu đổi mới sáng tạo và hội nhập vùng Mekong

Dù vậy, trong bối cảnh mới, sự cạnh tranh giữa các doanh nghiệp sẽ ngày càng khốc liệt hơn. Việc thị trường mở rộng không chỉ tạo cơ hội, mà còn đòi hỏi doanh nghiệp phải thay đổi để thích ứng. Những đơn vị bảo thủ, chậm chuyển đổi, chậm đổi mới sáng tạo sẽ nhanh chóng bị đào thải. Việc đẩy mạnh chuyển đổi số, ứng dụng công nghệ cao, đổi mới mô hình kinh doanh và đặc biệt là thực hiện chuyển đổi xanh không còn là lựa chọn, mà là bắt buộc.