Bộ và tỉnh chung tay: Gỡ nút thắt thủ tục công thương ở Bắc Ninh

Sau một tháng vận hành theo mô hình chính quyền địa phương hai cấp, bộ máy ở Bắc Ninh cơ bản vận hành thông suốt, liên tục mặc dù vẫn còn những khó khăn vướng mắc nhất định nhất là trong giải quyết thủ tục hành chính liên quan đến các lĩnh vực liên ngành.

Trong bối cảnh đó, Bộ Công Thương cử 34 lãnh đạo Cục, Vụ trực tiếp về địa phương hỗ trợ giải quyết thủ tục hành chính, đã thể hiện quyết tâm xây dựng nền hành chính phục vụ nhân dân, phục vụ doanh nghiệp, hiệu quả và minh bạch.

Đơn cử như trong lĩnh vực Công Thương, có những thủ tục được ủy quyền cho UBND tỉnh, thời hạn xử lý chỉ vỏn vẹn 5 đến 7 ngày, nhưng phải đi qua quy trình một cửa liên thông nhiều tầng nấc.

Nguy cơ chậm trễ là có thật  khi nhiều thủ tục, như trong lĩnh vực cụm công nghiệp, chưa thể “lên sóng” trên hệ thống dịch vụ công do vướng cấu hình liên thông từ xã lên tỉnh. Nhiều thủ tục chưa có quy định rõ ràng về phí, lệ phí. Có loại giấy phép quy định phí, nhưng thủ tục tương tự lại không; nhiều lĩnh vực quan trọng như hóa chất, vật liệu nổ công nghiệp, kinh doanh khí, xăng dầu, rượu, thuốc lá… vẫn để trống quy định này.

Và ở lĩnh vực quản lý thị trường, lực lượng quản lý thị trường tại địa phương gặp khó khăn trong kiểm tra an toàn thực phẩm. Nghị định số 115/2018/NĐ-CP được sửa đổi, bổ sung bởi Nghị định số 38/2021/NĐ-CP và Nghị định số 124/2021/NĐ-CP cho phép kiểm tra mọi loại thực phẩm lưu thông, nhưng Pháp lệnh về quản lý thị trường năm 2016 lại giới hạn quyền kiểm tra tại nơi sản xuất.

Một bên trao quyền, một bên rút bớt, cán bộ quản lý thị trường bị đặt vào thế “đứng giữa hai dòng nước”, vừa phải xử lý nhanh, vừa không được vượt quyền. Ngay cả khi phát hiện sai phạm, mức phạt thấp, nhưng để xử lý vẫn phải trình cơ quan cấp cao hơn. Quy trình vì thế vừa kéo dài, vừa dễ mất tính răn đe…

Những bất cập tưởng chừng nhỏ ấy, nếu không được tháo gỡ sớm, sẽ tạo thành lực cản lớn trên hành trình xây dựng một nền hành chính phục vụ – hiệu quả và gần dân.

Trong bối cảnh đó, Bộ Công Thương đã có quyết định mang tính kịp thời và quyết liệt khi tại Hội nghị làm việc giữa Ban Thường vụ Đảng ủy, Lãnh đạo Bộ với các Sở Công Thương, Chi cục Quản lý thị trường các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương về việc tiếp tục triển khai các nhiệm vụ về sắp xếp tổ chức bộ máy chính quyền địa phương hai cấp và phân cấp, phân quyền trong lĩnh vực công nghiệp và thương mại. Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên đã thông báo việc phân công 34 đồng chí lãnh đạo cấp Cục, Vụ thuộc Bộ phụ trách từng tỉnh, thành phố trực tiếp làm việc, phối hợp với Lãnh đạo Sở Công Thương và đơn vị chức năng ở địa phương; kịp thời nắm bắt, tiếp nhận, giải quyết cụ thể các vướng mắc, khó khăn khi thực hiện mô hình chính quyền địa phương hai cấp.

Không chỉ thể hiện tinh thần đồng hành, quyết liệt của Bộ Công Thương, sáng kiến này còn nhận được sự đánh giá cao từ các chuyên gia và cộng đồng doanh nghiệp, bởi nó rút ngắn đáng kể khoảng cách giữa khâu hoạch định chính sách và thực tiễn triển khai.

Ý kiến của Ông Phạm Văn Thịnh - Phó Chủ tịch UBND tỉnh, Ủy viên Ban Thường vụ Tỉnh ủy, Trưởng đoàn Đại biểu Quốc hội tỉnh Bắc Ninh.

Lĩnh vực công thương có phạm vi quản lý rộng, nhiều thủ tục hành chính phức tạp và mang tính chuyên sâu. Sau khi triển khai mô hình chính quyền hai cấp, Trung ương đã phân cấp rất mạnh cho địa phương, chuyển giao nhiều thủ tục vốn trước đây do Chính phủ hoặc Bộ trực tiếp thực hiện. Không ít thủ tục thuộc lĩnh vực công thương còn mới mẻ với đội ngũ cán bộ địa phương, thậm chí chưa từng tiếp cận hoặc xử lý hồ sơ tương tự. Điều này dẫn tới sự bỡ ngỡ không chỉ ở cán bộ thực thi mà cả ở doanh nghiệp, tổ chức và cá nhân khi thực hiện các thủ tục.

Trong bối cảnh đó, việc Bộ Công Thương điều động lãnh đạo cấp cao về địa phương được cho là sẽ giúp trực tiếp hướng dẫn, hỗ trợ tháo gỡ vướng mắc, đồng thời nắm bắt thực tế triển khai để điều chỉnh kịp thời.

Tuy nhiên, để sự hỗ trợ này phát huy hiệu quả, cần có sự phối hợp chặt chẽ, đồng bộ từ chính quyền các địa phương.

Việc cử lãnh đạo trực tiếp về địa phương có thể không thể giải quyết triệt để trong một sớm một chiều, nhưng đây chắc chắn là bước đi quan trọng để gỡ các điểm nghẽn tận gốc.

Bởi vì nếu chỉ để địa phương tự xoay sở với các vướng mắc liên ngành, trong khi trung ương ở xa và không chia sẻ trách nhiệm, thì cải cách rất khó thành công. Nay có lãnh đạo Bộ cùng ngồi lại với địa phương, cùng tháo gỡ từng quy trình, thì nhiều chồng chéo sẽ được “gỡ nút” ngay tại chỗ, thay vì “chạy lòng vòng” qua các công văn.

Việc Bộ Công Thương cử lãnh đạo cấp vụ, cục trực tiếp về địa phương không chỉ tháo gỡ vướng mắc trong thủ tục hành chính, mà còn thể hiện rõ tư duy đổi mới, hướng tới mục tiêu phục vụ doanh nghiệp và nhân dân, đúng tinh thần chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ về xây dựng Chính phủ kiến tạo, hành động vì người dân và cộng đồng doanh nghiệp.