Báo chí truyền cảm hứng bảo vệ môi trường ngành Công Thương

Trong bối cảnh chuyển đổi xanh và phát triển bền vững đang trở thành xu thế toàn cầu, báo chí đóng vai trò không chỉ là người đưa tin mà còn là lực lượng tiên phong dẫn dắt nhận thức, tạo cảm hứng và thúc đẩy hành động trong cộng đồng.

Trao đổi với phóng viên Báo Công Thương, Tiến sĩ Đào Xuân Hưng - Tổng Biên tập Tạp chí Nông nghiệp và Môi trường (Bộ Nông nghiệp và Môi trường) đã chia sẻ nhiều góc nhìn sâu sắc xoay quanh Cuộc thi “Báo chí viết về bảo vệ môi trường ngành Công Thương” năm 2025 và nhấn mạnh vai trò quan trọng của truyền thông trong hành trình kiến tạo một ngành Công Thương xanh, hài hòa giữa tăng trưởng và bảo vệ môi trường.

Báo chí khơi nguồn cảm hứng bảo vệ môi trường

- Thưa Tiến sĩ, dưới góc nhìn của một người làm báo chuyên sâu về lĩnh vực môi trường, ông đánh giá thế nào về vai trò của báo chí trong việc thúc đẩy nhận thức cộng đồng và lan tỏa các sáng kiến xanh trong ngành Công Thương hiện nay?

TS. Đào Xuân Hưng: Báo chí là kênh thông tin chiến lược, có sức lan tỏa và dẫn dắt dư luận mạnh mẽ. Trong lĩnh vực môi trường, báo chí không chỉ phản ánh thực trạng hay truyền tải chính sách, mà còn có khả năng “thổi hồn” vào những sáng kiến xanh, biến chúng thành câu chuyện truyền cảm hứng, khơi dậy trách nhiệm xã hội và ý thức hành động trong từng cá nhân, doanh nghiệp. 

Với ngành Công Thương, một lĩnh vực vừa là một trong những trụ cột của nền kinh tế, vừa chịu áp lực lớn về bảo vệ môi trường thì báo chí chính là chất xúc tác giúp kết nối ý chí của nhà quản lý, nỗ lực của doanh nghiệp và mong muốn của cộng đồng. Tôi đặc biệt đánh giá cao Báo Công Thương trong vai trò này: một tờ báo có tầm nhìn chiến lược, dám lựa chọn những vấn đề khó, nhạy cảm để phản ánh một cách thẳng thắn nhưng luôn giàu tính xây dựng. 

Dưới sự dẫn dắt của “người thuyền trưởng”, Tổng Biên tập giàu kinh nghiệm và tâm huyết, Báo Công Thương đã trở thành một trong những cơ quan báo chí tiên phong thúc đẩy tư duy phát triển xanh của ngành.

Ý nghĩa đặc biệt từ một cuộc thi viết

- Cuộc thi “Báo chí viết về bảo vệ môi trường ngành Công Thương” năm 2025 tiếp tục khẳng định vai trò của truyền thông trong xây dựng ngành phát triển bền vững. Ông đánh giá thế nào về tầm quan trọng, ý nghĩa của một cuộc thi báo chí chuyên biệt như thế này?

TS. Đào Xuân Hưng: Đây là một sáng kiến truyền thông đáng quý và cần được duy trì lâu dài. Cuộc thi tạo ra một “sân chơi nghề nghiệp” nơi các nhà báo không chỉ cạnh tranh bằng ngòi bút, mà còn cùng nhau đóng góp tiếng nói cho một mục tiêu chung: bảo vệ môi trường, phát triển bền vững ngành Công Thương. 

Ý nghĩa của nó nằm ở chỗ, mỗi tác phẩm tham dự đều là một “hạt giống xanh” gieo vào nhận thức xã hội, khích lệ doanh nghiệp mạnh dạn đổi mới công nghệ, áp dụng sản xuất sạch hơn và đầu tư vào các giải pháp giảm phát thải. Cuộc thi còn giúp truyền thông chính sách một cách sinh động, dễ tiếp cận, tạo nên sức ép tích cực để các cam kết môi trường trở thành hành động thực tế. 

Tôi đánh giá cao sự chuyên nghiệp của Báo Công Thương khi tổ chức cuộc thi từ khâu lựa chọn đề tài, tiêu chí đánh giá đến truyền thông kết quả, tất cả đều thể hiện rõ tâm huyết và tầm nhìn vì một ngành Công Thương xanh.

- Theo ông, với chủ đề bảo vệ môi trường ngành Công Thương, những chủ đề nào nên được các nhà báo tập trung phản ánh để vừa mang tính thời sự, vừa góp phần thay đổi chính sách và hành vi xã hội?

TS. Đào Xuân Hưng: Tôi cho rằng có ba nhóm chủ đề trọng tâm. Thứ nhất là các sáng kiến, mô hình kinh tế tuần hoàn, sản xuất và tiêu dùng bền vững. Đây là hướng đi lâu dài, cần được báo chí khuyến khích bằng những câu chuyện thành công cụ thể. 

Thứ hai là những chuyển biến tích cực từ các doanh nghiệp, địa phương đã biến thách thức môi trường thành động lực phát triển, điều này sẽ tạo hiệu ứng lan tỏa, truyền cảm hứng cho cộng đồng. 

Thứ ba là phản ánh thẳng thắn những bất cập trong quản lý, thực thi chính sách môi trường, nhưng với tinh thần xây dựng, gợi mở giải pháp. Khi kết hợp cả ba, báo chí vừa làm tốt vai trò giám sát xã hội, vừa trở thành đối tác tin cậy của nhà quản lý và doanh nghiệp trong quá trình chuyển đổi xanh.

Nâng cao hiệu quả truyền thông về bảo vệ môi trường

PV: Từ kinh nghiệm của Tạp chí Nông nghiệp và Môi trường, ông có thể chia sẻ những cách làm truyền thông hiệu quả, sáng tạo để phản ánh sâu sắc hơn những chuyển biến xanh trong ngành Công Thương?

TS. Đào Xuân Hưng: Kinh nghiệm của chúng tôi cho thấy, một tác phẩm báo chí về môi trường chỉ thật sự chạm đến người đọc khi kết hợp được “ngôn ngữ của dữ liệu” và “ngôn ngữ của cảm xúc”. Dữ liệu khoa học cung cấp tính xác thực, còn câu chuyện con người mang lại sự đồng cảm. 

Hãy kể về một công nhân trực tiếp tham gia dây chuyền tái chế rác thải, một kỹ sư sáng tạo ra công nghệ giảm phát thải, hoặc một cộng đồng đã thay đổi sinh kế nhờ áp dụng mô hình kinh tế xanh. Ngoài ra, hình thức thể hiện cũng nên đa dạng từ phóng sự ảnh, podcast, video clip đến đồ họa thông tin để tiếp cận nhiều nhóm độc giả khác nhau. 

Quan trọng nhất, thông điệp phải được truyền tải theo hướng tích cực, giúp người tiếp nhận cảm thấy mình có vai trò và trách nhiệm trong tiến trình chuyển đổi xanh. Và tôi tin rằng, với năng lực, tâm huyết và uy tín của mình cùng với sự dẫn dắt của “người thuyền trưởng” đứng đầu của tờ báo, Báo Công Thương hoàn toàn có thể trở thành một trong những “ngọn hải đăng” truyền thông trong lĩnh vực này.

Tiến sĩ Đào Xuân Hưng khẳng định báo chí, đặc biệt là Báo Công Thương sẽ tiếp tục là lực lượng đồng hành cùng Nhà nước, doanh nghiệp và cộng đồng, đưa ngành Công Thương vững bước trên con đường phát triển xanh, bền vững, vì một tương lai kinh tế hài hòa với môi trường.